بررسی اثرعصاره های آبی و اسانس های مرزه و پونه بر تولیدآفلاتوکسین B1 قارچ آسپرژیلوس فلاوس

آفلاتوکسین ها سموم قارچی طبیعی هستند که توسط گونه های قارچ آسپرژیلوس تولید شده و می توانند مسمومیت،نکروز بافتی وسرطان کبد ایجاد کنند. هدف از این مطالعه، امکان سنجی کنترل تولید آفلاتوکسین B1 قارچ آسپرژیلوس فلاوس توسط عصاره ها و اسانس های گیاهی می باشد.
عصاره های آبی با کمک روش حرارت دهی مستقیم و اسانس با دستگاه کلونجر، تهیه گردیدند. فعالیت ضدقارچی اسانس و عصاره آبی مرزه و پونه در غلظت های کاهشی متوالی به روش های انتشاردیسک و میکروپلیت دایلوشن تعیین گردید. سپس در غلظت های کمتر از حداقل غلظت ممانعت از رشد، اثر اسانس و عصاره آبی پونه و مرزه بر کنترل میزان تولید آفلاتوکسین B1، با روش HPLC مورد بررسی قرار گرفت.
بیشترین هاله ممانعت از رشد قارچ مربوط به اسانس10 درصد مرزه و عصاره آبی آن به ترتیب با قطر هاله 26 و 12 میلی متر بود. این مقادیر برای اسانس10 درصد و عصاره آبی پونه به ترتیب 18 و 8 میلی متر بود. MIC عصاره آبی مرزه و پونه به ترتیب 031/0و063/0 و اسانس 1 درصد مرزه و پونه به ترتیب 039/0و 078/0 میلی گرم برمیلی لیتر بود. میزان آفلاتوکسین B1 تولید شده در معرض اسانس مرزه با غلظت های 1 ،2 و10 درصد به ترتیب113،122و134 واحد در بیلیون و درمعرض اسانس پونه با همین غلظت ها به ترتیب 163، 168 و 171 واحد در بیلیون بود. عصاره آبی 1 درصد مرزه تولید سم را به مقدار 1/58 درصد و عصاره آبی 1 درصد پونه تولید سم را به مقدار 6/39 درصد کاهش داد.
یافته های این تحقیق نشان داد که دو گیاه مرزه و پونه دارای توانایی ممانعت از رشد قارچ آسپرژیلوس فلاوس و کنترل تولید آفلاتوکسین B1 در غلظت های پایین می باشند. این محصولات گیاهی جهت مطالعات بیشتر برای کنترل این قارچ پیشنهاد می شوند.