مواجهه با هزینه های کمرشکن سلامت و فقر قبل و بعد از اجرای طرح تحول سلامت در خانوارهای دریافت کننده مداخلات گران قیمت: بررسی میدانی در یک بیمارستان بزرگ

مشارکت مالی عادلانه خانوارها در سلامت، از شاخص های مهم هر نظام سلامت می باشد. هدف این مطالعه بررسی تاثیر طرح تحول سلامت بر میزان مواجهه خانوارها با هزینه های کمرشکن سلامت و فقر در یک بیمارستان بزرگ بود.
در این مطالعه توصیفی مقطعی، خانوارهای دارای سابقه بیمار بستری در بیمارستان عمومی، آموزشی سطح سوم ارجاع مورد بررسی قرار گرفتند. جمعیت پژوهش بیماران دریافت کننده مداخلات پرهزینه بودند. داده های مرتبط با هزینه های درمانی از سیستم اطلاعات بیمارستانی (HIS) و هزینه های خوراکی و غیرخوراکی خانوار با استفاده از پرسش نامه هزینه- درآمد مرکز آمار ایران و تماس با خانوارهای مربوطه به دست آمد. خانوارهایی که برابر یا بیش از 40% از ظرفیت پرداخت خود را به هزینه های سلامت اختصاص داده بودند با هزینه کمرشکن سلامت مواجه شده بودند.
میزان مواجهه خانوارها با هزینه های کمرشکن سلامت از %1/81 در قبل از اجرای طرح تحول سلامت به %7/66 بعد از آن کاهش یافت ( 001/0p<). میزان مواجهه خانوارها با فقر، به دلیل مشارکت در هزینه های سلامت، نیز از %3/41 به %4/29 کاهش داشت ( 001/0p<).
کاهش حدود 15 درصدی در میزان مواجهه خانوارها با هزینه های کمرشکن نشان می دهد که احتمالا طرح تحول توانسته به یکی از اهداف خود برسد. به نظر نتایج این مطالعه، با توجه به مشابهت نحوه اجرای طرح تا حدودی قابل تعمیم برای بیمارستان های دولتی دارای مداخلات پرهزینه مورد مطالعه می باشد. با این حال مطالعات گسترده تر و با دیدگاه هزینه اثربخشی می تواند جوانب اجرای طرح تحول سلامت را بیش تر و شفاف تر نشان دهد