ارزیابی شاخص های کیفی آب زیرزمینی دشت مشهد با استفاده از تکنیک های زمین آمار و GIS

مقدمه کیفیت منابع آب شرب رابطه تنگاتنگی با بهداشت و سلامت جامعه دارد. جهت اندازه گیری و پهنه بندی پارامترهای کیفی منابع آب می توان از GIS استفاده نمود تا به سهولت اطلاعات ذی قیمتی به فعالان بخش سلامت جامعه ارائه گردد. در مطالعه حاضر برخی شاخص های مهم کیفی منابع آب زیرزمینی بخش مرکزی شهرستان مشهد اندازه گیری و پهنه بندی گردید.
مواد و روش ها در پژوهش حاضر شاخص های کیفیت آب شامل TDS، TH، سولفات، کلر،pH و سدیم در پهنه ای شامل 1580 چاه آب اندازه گیری گردید. سپس داده ها وارد محیط GIS شده و با استفاده از روش کریجینگ پهنه بندی شد.
یافته ها شاخص کل مواد جامد محلول در %60 از منابع آب زیرزمینی منطقه و شاخص سختی آب در %81 از سطح کل منطقه از استاندارد ملی ایران فراتر رفته است. در خصوص شاخص سدیم تنها %3 از محدوده و در شاخص کلرید %6 از محدوده که عمدتا در جنوب شهر مشهد و بخش های کوچکی در شمال غرب مشهد واقع اند از استاندارد فراترند. شاخص سولفات نیز در بیش از %9 منطقه مورد مطالعه در شرایط نامساعد قرار دارد. وضعیت شاخص pH منطقه مناسب بود.
نتیجه گیری نتایج بدست آمده و نقشه ها نشان می دهد شرایط کیفی منابع آب زیرزمینی مخصوصا در دو شاخص TDS و TH در بخش های جنوبی شهر مشهد نامناسب ارزیابی می گردد. این مسئله با تراکم بالای جمعیت در این منطقه و عدم زهکشی مناسب مرتبط است. لازم است استفاده از منابع آب زیرزمینی در نواحی بحرانی محدود شده و منابع آب سالم جایگزین برای مصارف شرب در این مناطق تعریف شود.