رابطه مهارت های تفکر انتقادی و راهبردهای فراشناختی با سواداطلاعاتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی

سواد اطلاعاتی به عنوان مجموعه ای از مهارت ها به منظور شناسایی درست منابع اطلاعاتی، دسترسی و توانایی استفاده
هدف مند از آنها و ابزاری برای توانمندی فردی است که برای دانشجویان بسیار مهم است. این پژوهش با هدف بررسی رابطه مهارت های تفکر انتقادی و راهبردهای فراشناختی با سواد اطلاعاتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی انجام شد.
این مطالعه توصیفی همبستگی در سال تحصیلی 92-91 بر روی 274 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه اراک که به صورتی نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند صورت گرفت. ابزار گردآوری داده ها سه پرسشنامه مهارت های تفکر انتقادی کالیفرنیا فرم «ب» و حالت فراشناختی و پرسشنامه محقق ساخته سواد اطلاعاتی بود. نقطه برش برای مهارت های تفکر انتقادی 20 در نظر گرفته شد. در پرسشنامه حالت فراشناختی بالاترین نمره 80 و پایین ترین نمره 20 بود؛ درپرسشنامه سواد اطلاعاتی بالاترین نمره 145 و پایین ترین نمره 29 بود. در تحلیل داده ها از روش رگرسیون چندگانه خطی و همبستگی استفاده شد.
میانگین نمره مهارت های تفکرانتقادی در بین دانشجویان این دانشگاه 12/7±46/21 و در سطح مطلوب بود. میانگین نمره راهبردهای فراشناختی67/7±36/62 بود. میانگین نمره سواد اطلاعاتی 19/15±72/96 بود. بین مهارت های تفکرانتقادی و سواد اطلاعاتی رابطه معناداری وجود نداشت (924/0، p = 006/0= r). همچنین بین مهارت های تفکرانتقادی و راهبردهای فراشناختی رابطه معناداری وجود نداشت (883/0، p = 009/0- r =). اما بین راهبردهای فراشناختی و سواد اطلاعاتی رابطه معناداری وجود داشت (431/0، r= 0001/0p=). در نهایت نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که تنها راهبردهای فراشناختی پیش بینی کننده مناسبی برای سواد اطلاعاتی است.
با افزایش راهبردهای فراشناختی دانشجویان میزان سواد اطلاعاتی آن ها نیز افزایش می یابد. لذا پیشنهاد می شود آموزش راهبردهای فراشناختی در برنامه های آموزشی آموزش عالی قرار گیرد تا دانشجویان در جریان یادگیری خود به صورتی یادگیرندگانی مستقل عمل کنند.