آیا فقط نویسنده مسئول، مسئول است؟

در تمامی مقالات فردی به عنوان نویسنده مسوول معرفی می شود. ترکیب «نویسنده مسوول» این ایده را به ذهن متبادر می کند که این نویسنده، مسوول محتوای مقاله است و سایر نویسندگان مبرا از مسوولیت! از آنجا که این ترکیب ترجمه «Corresponding author» است شاید اشکال در ترجمه فارسی آن باشد؟ در این نوشته در پی پاسخ به این پرسش هستیم که آیا «نویسنده مسوول» ترجمه مناسبی هست یا نه؟
با مراجعه به فرهنگ لغات در زبان انگلیسی ، correspond به معنای communicate by exchanging letters وto communicate by writing a letter or sending an email (1و2) وcorresponding به معنای connected with(2) است. این لغات به ترتیب مکاتبه کردن، مکاتبه داشتن، رابطه داشتن(3و4) و مکاتبه کننده(4) ترجمه شده اند. پس روشن است که در معنای لغوی Corresponding author به معنای نویسنده مسوول نیست.
اما در بسیاری از موارد معنای تخصصی واژه ها با معنایی که در فرهنگ لغات می آید متفاوت است؛ پس این احتمال وجود دارد که Corresponding author در معنای تخصصی آن تمامی بار مسوولیت را بر عهده می گیرد. کمیته بین المللی سردبیران ژورنال های پزشکی (ICMJE) عنوان گروه کاری از سردبیران ژورنال های پزشکی است که سالانه پیشنهاداتی در مورد هدایت، گزارش، ویرایش، و انتشار ژورنال های پزشکی ارائه می دهند(5). طبق نظر این گروه، نویسنده مقاله باید اول، سهم قابل توجهی در طراحی،ایده پردازی، یا گردآوری، تجزیه و تحلیل داده ها داشته باشد. دوم پیش نویس مقاله را تهیه یا آن را نقادانه مرور کند. سوم نسخه آماده چاپ را تایید نهایی کند و درنهایت در قبال تمامی بخش های مقاله پاسخ گو باشد(2). هم چنین طبق پیشنهاد این گروه corresponding author به فردی اطلاق می شود که مسوولیت اصلی ارتباط با ژورنال طی فرآیند ارسال مقاله، داوری و انتشار آن و تکمیل کلیه مطالبات اجرایی مورد نیاز ژورنال را بر عهده دارد(6).
با توجه به موارد بالا کلیه نویسندگان در قبال تمامی بخش های مقاله مسوول هستند و corresponding author علاوه بر آن مسوول مکاتبه با ژورنال هم است. بنابراین پیشنهاد می شود به جای ترکیب«نویسنده مسوول» از «نویسنده مکاتبه کننده» یا «نویسنده رابط» استفاده شود.