آنالیز پتروگرافی و XRF سفال های دوره ی باکون تل مش کریم شهرستان سمیرم

مطالعات آزمایشگاهی برای تحلیل سفال های دوره ی پیش ازتاریخی ایران، موجب فهم دقیق تر ما نسبت به فرایند تولید و توزیع آن خواهد شد. در این بین، سفال دوره ی باکون مربوط به هزاره ی پنجم پیش ازمیلاد در گستره ی جغرافیایی جنوب زاگرس و استان فارس، پدیده ای مهم در درک گسترش فرهنگ این دوره در دره ی رود کر در مرکز فارس و پراکنش آن تا سرحدات شمالی در شهرستان سمیرم است. این سفال ها که اغلب نخودی رنگ و منقوش هستند، به نظر می رسد که مهارت زیادی در ساخت آن ها به کار رفته است؛ لذا در این تحقیق، تلاش شده تا با انتخاب 10 قطعه از این سفال ها از محوطه ی کاوش شده تل مش کریم در سمیرم جهت انجام این آزمایش ها، تبیینی دقیق تر از فناوری سفالگری داشته باشیم. پرسش های اصلی مورد تحقیق، شامل بررسی چگونگی ترکیب و ساختار سفال ها، تفاوت ها و تشابهات آن ها، میزان درجه ی پخت در کوره و نیز آگاهی از وضعیت بومی یا وارداتی آن ها است. این آزمایش ها که شامل آنالیز XRF و پتروگرافی می شود، هر دو در پژوهشکده ی حفاظت و مرمت پژوهشگاه میراث فرهنگی انجام گرفته که بر پایه ی آنالیز پتروگرافی و مطالعات زمین شناسی منطقه ی سمیرم، می توان نتیجه گرفت که سفال ها تولید داخلی و محلی بوده و مربوط به خود منطقه هستند. در این نمونه ها، بافت سیلتی (ریزبلور) و بافت پورفیری دیده می شود و این نتایج نشان می دهد که در تمام نمونه ها، به جز دو مورد 7 و 8، دمای پخت کوره بیش از 800 درجه ی سانتی گراد نبوده است. مطالعات زمین شناسی نشان می دهد ارتفاعات و رسوبات منطقه از سنگ آهک تشکیل شده که در سفال های مورد بررسی، کانی کلسیت به وفور مشاهده گردید. آنالیز XRF نیز وجود کانی کلسیت را تایید نمود. در این آنالیز، کمترین میزان اکسیدکلسیم مربوط به نمونه های 8 و 9 است و بیشترین مقدار مربوط به نمونه های 10 و 11 است که با نتایج آزمایش پتروگرافی کاملا همسان است.