مولفه های کاربردی درمان شناختی- رفتاری برای کاهش وزن در زنان: تحلیل محتوای کیفی جهت دار

در دهه های اخیر، برنامه های شناختی- رفتاری موفقیت چشمگیری را در کاهش وزن نشان داده اند. مولفه های بسیار زیادی در این برنامه ها گنجانده شده است که هم طول مدت درمان را افزایش می دهد و هم به خوبی مشخص نیست کدام مولفه های درمانی کاربرد بیشتری برای افراد دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی مولفه های درمان شناختی- رفتاری (Cognitive behavioral therapy یا CBT) در زندگی روزمره، برای افراد در جهت حفظ وزن کاسته شده یا کاهش وزن کاربردی انجام شد.
این مطالعه کیفی از نوع تحلیل محتوای قیاسی بود. نمونه گیری به روش هدفمند صورت گرفت و زنانی که پس از گذراندن دوره درمان شناختی- رفتاری برای کاهش وزن، حداقل 6 ماه موفق به حفظ وزن یا کاهش بیشتر وزن خود شده بودند، انتخاب شدند. مصاحبه نیمه ساختار یافته توسط متخصصان روش درمان شناختی- رفتاری کاهش وزن با 18 نفر از این افراد انجام گرفت. کدگذاری اولیه به صورت قیاسی و بر اساس برنامه Cooper و همکاران برای درمان شناختی- رفتاری کاهش وزن انجام شد. در نهایت، مولفه های نهایی توسط گروه همتایان خارج از گروه نمونه و متخصصان درمان شناختی- رفتاری برای کاهش وزن مورد تایید قرار گرفت.
از بین 35 مولفه اولیه از بسته درمان شناختی- رفتاری که به روش قیاسی استخراج شده بود، تنها 17 مولفه توسط افراد درمان شده تایید گردید؛ به طوری که اغلب افراد این 17 مولفه را به طور روزمره در زندگی خود استفاده می کردند یا آن را در طول درمان برای کاهش وزن خود بسیار مهم و کاربردی ارزیابی نمودند.
از بین مولفه های زیادی که در درمان گنجانده می شود، تنها بخشی از آن ها برای افراد قابل اجرا و کاربردی می باشد و بقیه روش ها یا مولفه ها فراموش می شود و یا مورد استفاده قرار نمی گیرد. از این رو، می توان درمان شناختی- رفتاری در جهت کاهش وزن را بر مولفه های کاربردی تر متمرکز نمود.