بررسی رابطه بین نوسانات درآمدهای نفتی و اندازه دولت بر سرمایه اجتماعی در ایران

در این مقاله، تاثیر اندازه دولت و نوسانات درآمدهای نفتی بر سرمایه اجتماعی تحلیل شده است. به این منظور، شاخص اندازه گیری سرمایه اجتماعی براساس مطالعات انجام شده تعریف شده است. اعتماد به عنوان اصلی ترین جزء و شاخص نشان دهنده سرمایه اجتماعی، در بیشتر تعاریف و شاخص ها وجود دارد. در این مقاله، به روش فوکویاما (1997)، از وجود ناهنجاری به عنوان شاخص نشان دهنده نبود یا تخریب سرمایه اجتماعی استفاده شده است. درنتیجه سرمایه اجتماعی بصورت میانگین دو شاخص سرانه پرونده های قضایی (شامل چک های برگشتی)؛ و سرانه حقیقی مطالبات غیرجاری سیستم بانکی (شامل معوقات) از بخش خصوصی تعریف شده است. هردو متغیر بین صفر و یک نرمال سازی شده اند. براساس شاخص ساخته شده و در دوره مورد بررسی (1362 الی 1390) روند سرمایه اجتماعی در ایران نزولی بوده است. برآورد تابع سرمایه اجتماعی به روش ARDL با متغیرهای توضیحی اندازه دولت نسبت به تولید ناخالص داخلی و نوسانات درآمدهای نفتی (قدرمطلق انحراف از میانگین که بین صفر و یک نرمال سازی شده است) نشان می دهد اندازه دولت به عنوان شاخص نشان دهنده آزادی های سیاسی و اجتماعی و نوسانات درآمدهای نفتی، هر دو دارای اثر معنی دار و کاهنده یا تخریب کننده بر سرمایه اجتماعی هستند.