شناسایی و مصارف سنتی برخی از گیاهان دارویی در بخش جعفرآباد استان قم

با توجه به آمیخته شدن طب سنتی با فرهنگ عامه مردم در کشور، همچنین ارتباط بین باورها، اعتقادات مردم هر منطقه با میزان و نحوه کاربرد گیاهان دارویی (تحت عنوان گیاه قوم شناسی)، این مطالعه با هدف شناسایی و مصارف سنتی برخی از گیاهان دارویی در بخش جعفرآباد استان قم صورت گرفت.
این پژوهش به روش توصیفی - مقطعی بر روی 320 نفر از مردم بخش جعفرآباد قم (شامل شهر جعفریه و روستاهای آن) در سال 1394 با استفاده از روش نمونه گیری آسان انجام شد. داده ها به وسیله چک لیست جمع آوری شدند. گیاهان دارویی با استفاده از کتب فلور گیاهی شناسایی شدند.
از مجموع 37 گونه گیاهی غالب از 22 خانواده، گیاهان خانواده های Lamiaceae و Asteraceae، بیشترین فراوانی پوشش گیاهی منطقه را تشکیل می دادند. از بین گیاهان دارویی جمع آوری شده، 23% در درمان بیماری های گوارشی به عنوان شایع ترین بیماری ها، 18% برای درمان بیماری های تنفسی، 13% برای رفع سنگ های مجاری ادراری، 10% جهت درمان بیماری های پوست و مو و 2% برای درمان بیمارهای دهان و دندان کاربرد داشتند. درمان بیمارهایی مانند دردهای مفصلی و ناباروری نیز با استفاده از گیاهان دارویی، توسط معدودی از افراد بومی انجام می شد.
با توجه به بکر بودن منطقه و عدم مستندات کافی، تاکنون اطلاعاتی در منابع گذشته راجع به خواص دارویی و نحوه به کارگیری گیاهان این منطقه ثبت نشده است؛ بنابراین تحقیقات بیشتر در این زمینه موجب شناسایی گیاهان دارویی جدید شده و فرصتی را برای کشاورزان و مردم محلی فراهم می کند تا بتوانند با کشت گیاهان دارویی، زمینه تجاری سازی آن ها را در منطقه خود فراهم آورند.