پاسخ بویایی پسیل آسیایی مرکبات، Diaphorina citri به دو ترکیب شیمیایی گاما-بوتیرو لاکتون و متیل سالیسیلات در شرایط آزمایشگاهی

توانایی درک و تشخیص ترکیبات فرار در حشرات گیاه‏خوار برای انتخاب گیاه میزبان، پیداکردن جفت و انتخاب میزبان مناسب برای تخم‏ریزی امری حیاتی می باشد. در این پژوهش پاسخ بویایی پسیل آسیایی مرکبات Diaphorina citri Kuwayama (Hem.: Psyllidae) به محرک های شیمیایی دو ترکیب گاما- بوتیرولاکتون (فرومون جنسی پسیل مرکبات) و متیل سالیسیلات (ترکیب هورمون گیاهی) در هفت غلظت 1000، 100، 10، 1، 1/0، 01/0 و 001/0 میکروگرم بر میلی لیتر با استفاده از دستگاه بویایی سنج Y- شکل در سال 1390 مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج مشخص کرد که ترکیب گاما-بوتیرولاکتون به طور معنی داری، در غلظت های 1000، 100، 10 و 1 میکروگرم بر میلی لیتر، حشرات نر پسیل آسیایی مرکبات را به خود جلب کرد. اما حشرات ماده پسیل آسیایی مرکبات به هیچ کدام از غلظت های این ترکیب جلب نشدند. هم چنین غلظت 01/0 میکروگرم بر میلی لیتر، ترکیب متیل سالیسیلات به طور معنی داری سبب جلب حشرات نر و ماده پسیل آسیایی مرکبات شد. غلظت 1000 میکروگرم بر میلی لیتر متیل سالیسیلات، برای حشرات نر و ماده پسیل آسیایی دور کننده بود. غلظت های 001/0، 1/0، 1، 10 و 100 میکروگرم بر میلی لیتر ترکیب متیل سالیسیلات اثری روی رفتار حشرات نر و ماده پسیل آسیایی مرکبات نداشت. ارزیابی ترکیبات شیمیایی موثر بر رفتار پسیل آسیایی مرکبات و دستیابی به ترکیب جلب کننده می تواند در مدیریت تلفیقی این آفت مهم و مخرب، نقش بسزایی داشته باشد.