شناسایی فنی و خوانش خطوط سکه های مسی حفاری شده از محوطه تاریخی فیض آباد کاشان

سکه بهترین ماده برای تشخیص دوره‏ های تاریخی و فرهنگی و شناسایی ویژگی‏ های دقیق دوره‏ هاست. در سال 1393 کاوش‏هایی توسط هیئت باستان‏ شناسی به سرپرستی نوری و جاوری در محوطه تاریخی فیض‏آباد کاشان انجام شد که علاوه بر به‏ دست آمدن بخش‏ هایی از بافت این روستا، روی کف یکی از آن‏ ها پنجاه عدد سکه مسی در عمق دو و نیم متری به ‏صورت یک‏جا در مساحت حدود یک مترمربع به‏ دست آمد. این سکه‏ ها مهم‏ ترین داده های تاریخ‏دار به‏ دست‏ آمده از کاوش‏ های باستان‏ شناسی از این منطقه است. هدف این پژوهش خوانش خط، شناخت شیوه ساخت و ضرب این سکه‏ ها، شناسایی ترکیب شیمیایی و نوع آلیاژ آن‏ها است که در این راستا از روش ‏های متالوگرافی، میکروسکوپ روبشی (SEM) مجهز به سیستم میکرو آنالیز شیمیایی EDS و رادیوگرافی استفاده گردید. تصاویر میکروسکوپ SEM و همچنین نتایج آنالیز عنصری (EDS) نشان می‏ دهند که سکه‏ های مکشوفه آلیاژی از مس، سرب و قلع دارای ریزساختار دوقلویی مکانیکی هستند. ریزساختار حکاکی شده سکه‏ ها علائمی از تبلور مجدد و همراه با خطوط لغزش باقیمانده از مراحل ضرب سکه را نشان می‏ دهند؛ همچنین خوانش نسبی خط و نقش موجود بر روی برخی از سکه ‏ها و شباهت و تطبیق این سکه‏ ها با سکه‏ های ایلخانی بیان‏گر آن است که این سکه ‏ها احتمالا متعلق به دوره ایلخانیان در ایران است.