خاورمیانه و اسلام رسانه ای تحلیلی انتقادی در چارچوب مطالعات پسااستعماری

ما اینک در جهانی توامان انباشته از رسانه ها، نظام نشانه ها و بحران های کلان زندگی می کنیم. بسیاری از عرصه های زیست جهان ما مخلوق نظام نشانه ها بوده و به این اعتبار می تواند زمینه ساز بحران و تداوم بحران ها شود. به نظر می رسد اگر در رابطه میان جهان اسلام به ویژه منطقه پرآشوب خاورمیانه و غرب پس از یازده سپتامبر، این نسبت را برقرار کنیم اهمیت این موضوع دو چندان می شود. در سال های اخیر مطالعات مابعد استعماری، افق های جدیدی در زمینه قدرت و بازتولید انواع بحران ها در نسبت با شیوه عمل رسانه ها پیش روی محققان گشوده است. از زمان انتشار کتاب شرق شناسی ادوارد سعید و باب شدن مطالعات پسااستعماری، اهمیت رسانه ها برای پژوهشگران عرصه سیاست، تفکر سیاسی و جغرافیای سیاسی اهمیتی دیگر پیدا کرده است. در مقاله حاضر و با استفاده از نظریه پسااستعماری این پرسش مطرح می شود که در جهان انباشته از رسانه ها چه کسانی و در چه شرایطی به جای جهان اسلام به تولید گفتمان حقیقت مشغول اند؟ فرضیه مقاله آن است که بخش مهمی از آمریت غرب در ساحت فرهنگی، از طریق نظام رسانه ای شکل گرفته است. اهمیت این پژوهش نشان دادن تداوم ایده شرق شناسی از جهان اسلام اما این بار از طریق نظام رسانه هاست. این به آن معناست که رسانه ها ماهیت و معنای ژئوپولیتیک جهان را تغییر اساسی داده اند و رسانه ها ماهیت و معنای ژئوپولیتیک جهان را تغییر اساسی داده اند. یافته های مقاله نشان می دهد در سال های پس از یازده سپتامبر، کارکرد «مجازی سازی و حقیقت سازی رسانه ای» چگونه جای واقعیت تمدنی چون اسلام را گرفته و گفتمان های وارونه رسانه ای علیه اسلام را تبلیغ می کنند. از جمله نتایج مقاله حاضر توجه دادن خوانندگان به این مسئله است که چگونه و تحت چه شرایطی، در سال های اخیر حتی پژوهش ها و پژوهشگران جوامع اسلامی خود در دام اطلاعات رسانه ای یا اسلام رسانه ای افتاده اند. مقاله حاضر از روش توصیفی- تحلیلی استفاده کرده و با بهره گیری از چارچوب نظری پسااستعماری به نگارش درآمده است.