بررسی علل عدم قطعیت در روش های برآورد کربن آلی ذخیره ای خاک ها

هدف از این مطالعه بررسی علل عدم قطعیت در روش های مختلف برآورد کربن خاک و همچنین ارزیابی روش محاسبه ای پیشنهادی است که تاثیر وزن مخصوص خاک را در محاسبه کربن از بین برده و میزان واقعی کربن خاک را برای خاک هایی با وزن مخصوص ظاهری متفاوت بر حسب عمق معادل مشخص می کند. بنابراین به منظور آزمون صحت این روش پیشنهادی، میزان کربن در سه نوع شدت چرا در شوره زارهای استان گلستان (چرای سبک، چرای متوسط و چرای شدید)، محاسبه و روش های مختلف مورد آزمون آماری و بررسی قرار گرفتند. نتایج مقایسه میانگین ها برای هر یک از پارامترهای مربوط به رویکردها نشان داد که بر اساس روش اول (پارامتر غلظت کربن) عمق اول مناطق شدت چرای سبک و شدت چرای متوسط و چرای شدید از لحاظ آماری دارای تفاوت معنی داری هستند و به ترتیب میزان غلظت کربن برابر با 39/31، 57/23 و 5/11 گرم کربن در کیلوگرم خاک می باشند حال آنکه برای عمق اول خاک در صورت ارائه کربن توده ای در واحد سطح بر اساس عمق ثابت نتایج متناقضی به دست می آید. به طوری که عمق اول سایت شدت چرای سبک و متوسط به ترتیب با مقادیر 15/89 و 47/74تن در هکتار در عمق ثابتدارای بیشترین مقدار کربن توده ای بوده و سایت شدت چرای سنگین با میزان 93/42 تن در هکتار در عمق ثابت دارای کمترین میزان است. مشابه این عدم قطعیت ها بین دو عمق مورد مطالعه نیز برای سایت های مختلف وجود دارد. برای رفع این تناقض رایج در مطالعات متعدد، پارامتر کربن توده ای بر اساس عمق معادل برای سایت های مورد مطالعه محاسبه گردید و نتایج آن نشان داد سایت چرای کم و چرای سنگین همچنان بیشترین و کمترین میزان کربن را دارند و در سایر موارد نیز تغییراتی ایجاد نشده در حالیکه میزان نسبی اختلافات بین سایت ها تغییر یافته است؛ و این در حالی می باشد که تاثیر فشردگی توده خاک بر محاسبه کربن ترسیبی حذف شده است و به عنوان نتیجه کلی؛ روش های مرسومی که برای محاسبه ذخیره ماده آلی استفاده می شوند به دلیل توده های نابرابر خاک (فشردگی خاک و وزن مخصوص های متفاوت) به طور دقیق بیان کننده تفاوت های کربن ترسیبی در توده خاک نیستند و برای ارزیابی قابل اعتماد مدیریت ذخیره ماده آلی خاک و سایر عناصر غذایی خاک؛ باید توده های خاک مورد مقایسه، به صورت معادل مد نظر قرار گیرند.