کمی سازی نمو برگ در ارقام مختلف گندم: I- تولید و زوال برگ های ساقه اصلی در شرایط مزرعه

یکی از اجزای اصلی مدل های شبیه سازی رشد گیاهان زراعی، نمو سطح برگ است که اثر بسیار مهمی روی فتوسنتز و تعرق گیاهی دارد. نمو سطح برگ شامل ظهور برگ های جدید، توسعه برگ های سبز شده و پیری برگ های مسن است. به منظور تعیین پارامترهای مربوط به تولید و زوال برگ در ارقام گندم دو پژوهش مزرعه ای در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رامهرمز در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در طی دو سال زراعی 86-1385 تا 87-1386 اجرا شد. ارقام مورد استفاده شامل اترک، بیات، چمران، چناب، دز، اینییاء، کویر، مرودشت، شیراز، استار، شوا-مالد (کرخه)، ویریناک، یاواروس، زاگرس و لاین S78-18 بودند. آزمایش در شرایط عدم محدودیت آب و مواد غذایی انجام گرفت. برای توصیف تغییرات تعداد برگ در ساقه اصلی در مقابل درجه-روز رشد از یک مدل دو تکه ای استفاده شد. نتایج نشان داد که تولید برگ در ساقه اصلی با دریافت 5/108 درجه-روز رشد پس از کاشت در ارقام گندم آغاز شد و به صورت خطی و با سرعت متوسط 012/0 برگ بر درجه-روز رشد (فیلوکرون 83 درجه-روز رشد) افزایش یافت. زمان توقف تولید برگ با توجه به اختلاف معنی دار بین ارقام در دامنه ی 5/737 تا 5/856 درجه-روز رشد زمانی که بوته حدود 10-9 برگ در ساقه اصلی داشت، اتفاق افتاد. پیری برگ در ساقه اصلی زمانی آغاز شد که ساقه اصلی دارای 6-4 برگ بود و پس از این مرحله به ازای هر واحد افزایش در درجه-روز رشد، 00065/0 از برگ های ساقه اصلی زوال یافتند. روابط به دست آمده از این مطالعه را می توان در مدل های شبیه سازی گندم استفاده کرد.