اثر قطر و طول قلمه ریشه بر گیاه افزایی ارقام خاردار و بی خار تمشک سیاه

این آزمایش با هدف بهینه سازی تکثیر تمشک سیاه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با فاکتور اول شامل ارقام (بی خار معمولی، بی خار اولیه، خاردار زودرس و خاردار میان‏رس) حاصل از کلکسیون تمشک، فاکتور دوم قطر قلمه ریشه (3-2 و 5-3 میلی متر) و فاکتور سوم طول قلمه ریشه (6، 8، 10 و 12 سانتی متر)، در هفت تکرار در اسفندماه 1395 صورت گرفت. بعد از سه ماه نگهداری قلمه ها در ماسه مرطوب و زیر سایه، صفات ریشه‏دهی و رشد حاصل از آن اندازه گیری شد. نتایج ریشه دهی قلمه ریشه در ارقام خاردار و بی خار نشان داد رقم خاردار میان‏رس(Marion)، قطر 3-2 میلی متر و طول 12 سانتی متر بیشترین طول ریشه را در گره نزدپاهنگ با میانگین 43/123 میلی متر داشت. ارقام بی خار معمولی(Everthornless) و اولیه (Thornless evergreen)در طول 12 سانتی متر در هر دو قطر با میانگین 42/71 درصد بیشترین درصد ریشه زایی را دارا بودند و اختلاف معنی داری با سایر تیمارها داشتند. ارقام بی خار در مقایسه با خاردار به‏طور معنی‏داری از درصد زنده مانی (3/77 درصد) بهتری برخوردار بود درحالی که طول ریشه کمتر (8/51 سانتی‏متر) و ساقه کوتاه تری (07/46 سانتی‏متر) داشت. در رقم های بی خار، بیشترین درصد زنده مانی را بی خار معمولی و در بین خاردارها، رقم خاردار زودرس (58/64 درصد) ثبت کرد. نتایج نشان داد که قطر 5-3 میلی متر و طول 10 و 12 سانتی متر تاثیر معنی داری در افزایش ریشه زایی قلمه ها داشت. تفاوت ژنتیکی ارقام و میزان ذخیره مواد غذایی قلمه ها در تکثیر تمشک سیاه با قلمه ریشه باید مدنظر قرار بگیرد.