کاربست تصوف در مسائل اجتماعی با تکیه بر اشعار محمدرضا شفیعی کدکنی و محمد عفیفی مطر

تصوف از دیرباز وارد شعر فارسی و عربی شده است و شاعران نیز بر اساس تجربه شعری خود خوانش خاصی از این پدیده داشته اند. عوامل اجتماعی و شرایط سیاسی نیز بیشترین تاثیر را در کاربست تصوف در شعر دارد. این پژوهش
می کوشد با استفاده از شیوه توصیفی-تحلیلی و تطبیقی مبتنی بر بررسی شباهت ها و تفاوت ها، چگونگی استفاده از تصوف در شعر عفیفی مطر و شفیعی کدکنی را در قالب مسائل اجتماعی و سیاسی نشان دهد. از جمله نتایج پژوهش، این است که شاعر ایرانی از شخصیت های صوفی استفاده کرده است که در طول تاریخ به انقلابی بودن و گرایش های اجتماعی شهره بوده اند؛ کسانی که در راه نیل به اهداف خود نیز به شهادت رسیدند. مطر نیز ضمن استفاده از این مسئله، نوعی تغییر در شخصیت های صوفی ایجاد کرده، مبارزان معترض در برابر حکام زورگو و ستمکار هستند. همچنین این دو شاعر در مسئله ایستادگی در برابر نظام حاکم به هم می رسند و در اشعار صوفیانه خود در پی ارزش هایی مانند آزادی و انسانیت هستند. اما مهمترین نتیجه این پژوهش، این است که عفیفی و شفیعی به تصوف و مسائل مربوط به آن اهمیت می دهند و آن را با مسائل اجتماعی؛ مانند گرسنگی و عقب ماندگی ملت های مصر و ایران در هم می آمیزند تا مردم را در برابر حاکمان آگاه سازند.