بررسی ساختمان سیستم ترشحی تعدادی از گیاهان دارویی انحصاری خانواده چتریان از کشور ازبکستان

آسیای میانه یکی از مراکز بزرگ پیدایش وتنوع گونه های گیاهی خانواده چتریان است. سیستم بافت های ترشحی و سایر مشخصات آناتومیکی گیاهان این خانواده کمتر بررسی گردیده اند. مطالعات مقایسه ای آناتومیکی ساختمان های ترشحی دارای ارزش تئوری و عملی در رابطه با تاکزونومی، اکولوژی و داروسازی است. این مقاله نتایج بررسی ساختمان اندام های ترشحی پنج گونه گیاه دارویی انحصاری آسیای میانه از خانواده چتریان Sphaerosciadium denaense، Ferula foetida، F. varia، F. kyzylkumica، Dorema sabulosum)) را ارایه می نماید. این مطالعه نشان داد که نمونه های مختلفی از گیاهان خانواده چتریان که در رویشگاه های متفاوتی میرویند، دارای یک سیستم ترشحی هستند که ترپنوییدها را در مجاری واقع در فضاهای بین سلولی خود جای می دهند. گیاهان مناطق بیابانی (F. foetida، F. varia، F. kyzylkumica، D. sabulosum) در مقایسه با گیاه مناطق معتدل کوهستانی Sphaerosciadium denaense ، دارای مجاری ترشحی بزرگتری هستند. شاخص ترین صفات ساختمان ترشحی S. denaenseقطر کم حفره درون سلولی، سلول های پوششی کوچک و عدم حضور مجاری دراطراف گزیلم و دستجات مغزی در دمبرگ و ساقه است. مشخصات سیستم های ترشحی هر یک از گونه های بررسی شده شاخص همان گونه بوده است. ابعاد و توپوگرافی مجاری ترشحی صفت شاخص هر گونه بوده است.