بررسی کالزایی و باززایی جهت ایجاد تنوع ژنتیکی در ژنوتیپ‏های مختلف گل محمدی (Rosa damascene. L)

گل محمدی Mill. ) (Rosa damascena از مهمترین گونه های معطر است که دارای خواص دارویی و اثرات درمانی می باشد. در این تحقیق، بررسی باززایی جهت ایجاد تنوع ژنتیکی بر روی 18 ژنوتیپ مختلف گل محمدی صورت گرفت. القای کالوس بر قطعات برگ، گلبرگ، میله و گوشوارک برگ ژنوتیپ های مزبور انجام گردید. کشت ریزنمونه ها روی محیط MS نیمه جامد با غلظتهای مختلف هورمونی انجام گردید. میزان کل کال زایی در هر ژنوتیپ اندازه گیری شد و داده های حاصل در قالب یک آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در سیستم SPSS مورد تجزیه واریانس قرار گرفت و مقایسه میانگینها با آزمون دانکن انجام شد. بین ژنوتیپ ها اختلاف معنی داری در سطح 01/0 P<مشاهده شد و همچنین نتایج حاصل از آزمون دانکن نشان داد که ژنوتیپ های استانهای آذربایجان شرقی و غربی دارای کمترین پتانسیل کال زایی و ژنوتیپ اصفهان 6 بیشترین پتانسیل کال زایی بر روی بهترین محیط کالزایی شاملMS حاوی یک میلی گرم در لیتر Kinetin و 5 میلی گرم در لیتر PCPA (mono chloro phenoxy acetic acid) می باشند. جهت باززایی از محیطهای کشت پایه MS و B5 و DKW به همراه هورمون های متنوع در غلظت های مختلف استفاده گردید. از بین این هجده ژنوتیپ فقط در کالوس های بوجود آمده از ساقه ژنوتیپ اصفهان4 در محیط MS‎ے BA باززایی صورت گرفت. بر اساس نتایج حاصل، باززایی در گل محمدی تحت تاثیر ژنوتیپ، نوع ریزنمونه و غلظت تنظیم کننده های رشد قرار می گیرد و استفاده بهینه از این فاکتورها در نیل به اندام زایی مناسب و باززایی گیاه از کالوس در جهت ایجاد و بکارگیری تنوع سوماکلونی، امری ضروری می باشد.