کارکردهای صرفی- معنایی «ها» در زبان فارسی ازمنظر رده شناختی

گرچه مفهوم دستوری شمار از بدیهیات تلقی می‏شود و به تمایز مفرد/جمع در همه کتاب‏های دستور زبان اشاره شده است، به جنبه های مختلف معنایی آن کمتر توجه شده و معمولا مفهوم جمع به مثابه دلالت بر بیش از یک، تفسیر می‏شود؛ درحالی که مفهوم دقیق آن، باتوجه به مختصات معنایی اسم پایه، ازنظر رده‏شناختی بسیار تنوع‏پذیر است. در این نوشتار، ویژگی های صرفی- معنایی تکواژ «-ها» را به‏عنوان یکی از پربسامدترین تکواژهای جمع‏ساز فارسی بررسی می‏کنیم و به‏طور خاص قصد داریم نشان دهیم که زبان فارسی تا چه اندازه در رمزگذاری مفهوم جمع، تابع تنوعات بین‏زبانی است. ارزیابی داده های زبان فارسی در چارچوب رده‏شناختی آکواویوا، نشان می‏دهد که تکواژ «-ها» در زبان فارسی تنوع معنایی دارد و تحت تاثیر ویژگی های معنایی اسم پایه، ممکن است بیانگر یکی از مفاهیم تعدد، نمود ناقص، پیوستگی، تعدد بدون وجود مرز ادراکی قابل تشخیص، القاء خوانش ملموس و عینی از اسم‏های معنی و زمان/مکان، موردنمایی، دلالت بر فراوانی کمی و کیفی (شدت‏بخشی)، پراکندگی و گستردگی موقعیت یافته برای اسم‏های توده‏ای، مشابهت، تاکید بر مصداق و یا تلفیقی از آن‏ها باشد. از این میان، کارکردهای نمودی، شدت‏بخشی، تاکید و تقریب زمانی، ویژگی های معنایی مختص جمع‏سازی در زبان فارسی هستند؛ اما همچنان تبیین این کارکردها ازطریق بسط حوزه های مطروحه در چارچوب مذکور ممکن است