اثر جایگزینی دانه سویا فرآوری شده با کنجاله سویا بر عملکرد، قابلیت هضم و برخی فراسنجه های خونی و شکمبه ای در گاو شیری هلشتاین

فرآوری اقلام خوراکی گاه موجب افزایش بازده مصرف خوراک و نتیجتا عملکرد دام ها می گردد. در گاوهای شیری پر تولید نیاز به پروتئین بیش از ظرفیت تولیدی میروارگانیسم های شکمبه است. از این رو استفاده از منابع پروتئین عبوری، ضروری می باشد. فرآوری حرارتی سویا موجب افزایش محتوی پروتئین عبوری خوراک می شود که نتیجه ی آن افزایش جذب پروتئین جیره در روده ی باریک (با حداقل تغییرات) و به طبع آن افزایش بازده استفاده از نیتروژن خواهد بود.
از نه راس گاو اصیل هلشتاین چند شکم زایش در قالب طرح گردان با سه تکرار استفاده شد. برای هر دوره در هر تیمار 3 راس گاو در نظر گرفته شد. آزمایش در 3 دوره 21 روزه شامل 14 روز عادت پذیری به جیره های غذایی و 7 روز دوره جمع آوری، نمونه گیری و رکورد برداری، انجام شد. اندازه گیری عملکرد تولید شیر به صورت روزانه انجام شد. روزهای 19 و 20 هر دوره، نمونه گیری از شیر جهت تعیین چربی، پروتئین، لاکتوز و کل مواد جامد شیر به عمل آمد. نیتروژن خون، شکمبه و شیر در هر دوره نمونه گیری اندازه گیری شد. قاببلیت هضم مواد مغذی، اسیدیته ی شکمبه و فراسنجه های خونی گلوکز، نیتروژن اوره ای، پروتئین کل، تری گلیسیرید و کلسترول خون مورد مطالعه قرار گرفت.
جایگزینی دانه ی سویای فرآوری شده با کنجاله ی سویا اثر معنی داری بر میزان مصرف ماده خشک و تغییرات وزن بدن نداشت. میزان کل تولید شیر، تولید شیر تصحیح شده بر اساس 3/5 درصد چربی، کل مواد جامد، درصد چربی، درصد پروتئین، درصد لاکتوز و نیتروژن شیر بین تیمارها تفاوت معنی داری نداشت. اسیدیته و نیتروژن آمونیاکی شکمبه تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفت. قابلیت هضم ظاهری ماده ی خشک، ماده ی آلی، پروتئین خام و الیاف نامحلول در شوینده ی خنثی تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفت. غلظت فراسنجه های خونی گلوکز، نیتروژن اوره ای ، پروتئین کل ، تری گلیسیرید و کلسترول بین گروه های مختلف آزمایشی یکسان بود.
نتایج مطالعه ی حاضر نشان داد که جایگزینی کنجاله ی سویا با دانه ی سویای برشته شده و یا اکسترود شده منجر به بهبود عملکرد گاوهای هلشتاین اواسط شیردهی نمی شود. پس جایگزینی دانه ی سویای فرآوری شده با کنجاله ی سویا تنها در صورتی منطقی خواهد بود که قیمت سویای فرآوری شده از کنجاله ی سویا ارزان تر باشد و یا دانه ی سویا نسبت به کنجاله سویا، بیشتر در دسترس باشد.