تحلیل تخریب سیمای سرزمین در تالاب بزرگ هویزه با استفاده از دورکاوی

آب مهم ترین عامل در حفظ تنوع زیستی تالاب ها است. علاوه بر پدیده های محیطی و طبیعی همچون خشک سالی ها، تغییر الگوهای اقلیمی، افزایش دما و تبخیر و تعرق بحران آب ایران ریشه در رشد فزاینده و توزیع نامتعادل جمعیت، سو مدیریت منابع آب، ناکارآمدی بخش کشاورزی، بخشی نگری مدیران، رشد لگام گسیخته شهرنشینی و نبود فرهنگ مناسب مصرف و ارزش واقعی آب دارد. تالاب ها، به عنوان منابع مهم آب در فلات خشک ایران جایگاه ویژه دارند. هدف از این مطالعه بررسی تغییرات تالاب بزرگ هویزه در بازه های زمانی 1991، 2004، 2013 و 2016 است. به این منظور از تصاویر ماهواره ای لندست TM، ETM و Land sat 8. oli استفاده شد. مراحل پیش پردازش بر روی تصاویر انجام و طبقه بندی به روش شبکه عصبی (MLP) انجام گرفت. پس از انجام طبقه بندی با استفاده از متریک های سیمای سرزمین تغییرات سیمای تالاب موردبررسی قرار گرفت. روند تغییرات دبی رودخانه های ورودی به تالاب در ایستگاه های هیدرومتری حمیدیه و هوفل بر اساس روش ناپارامتریک من-کندال اندازه گیری شد. بررسی سنجه های سیمای سرزمین در محدوده تالاب در بازه 25 ساله موردبررسی نشان داد که سنجه تعداد لکه NP روندی کاهشی، سنجه تراکم لکه PD کاهش لکه لکه شدن سیمای سرزمین، سنجه LPI روندی کاهشی، سنجه LSI روندی کاهشی، سنجه CONTAG کاهش لکه لکه شدگی و سنجه تنوع شانون SHDI روند افزایش تنوع در سیمای سرزمین را نشان می دهند. بررسی روند تغییرات دبی آب ورودی رود کرخه به تالاب بر اساس من-کندال نشان داد که دبی آب ورودی به تالاب در بازه زمانی 1365 و 1329 تا 1390 و 1391 درمجموع روند کاهشی معنادار داشته است؛ اما در سال 2016 مقدار پوشش گیاهی و آب تالاب به نسبت سال 2013 افزایش داشته است به طوری که در سال 2016 بیشترین مساحت تالاب به پوشش گیاهی حاشیه تالاب، اراضی مرطوب و آب اختصاص پیداکرده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که پارامترهای از قبیل تولید انرژی، جغرافیای سیاسی آب (هیدروپلتیک) و جغرافیای سیاسی (ژئوپلتیک) کشورهای ترکیه، عراق و ایران در قبال یکدیگر سیمای سرزمین تالاب را تحت تاثیر قرار می دهند و هر تصمیم مدیریتی به منظور اثربخشی بر تالاب باید منافع کشورهای مذکور را در نظر گیرد.