ارزیابی تاثیر استفاده از نرم افزار ترسیم نقشه ذهنی (Freeplane) در ارتقای مهارت حل مسئله دانشجویان

یکی از راهبردهای آموزشی نوین که نقش مهمی در ارتقای فرایندهای آموزشی دارد، تکنیک نقشه ذهنی است که می تواند مهارت های تفکر و حل مسئله را افزایش دهد. در حقیقت نقشه ذهنی با استفاده از تصاویر، رنگ ها، ارتباطات، نمایش ساختارمند و کلی مفاهیم، ذهن را تحریک به خلاقیت و تفکر می کند. یکی از بهترین نرم افزارهای نقشه ذهنی که قابلیت استفاده بالایی دارد Freeplane بوده که بسیار کاربرپسند و قابل استفاده می باشد. هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی تاثیر استفاده از نرم افزار ترسیم نقشه ذهنی Freeplane) ) در ارتقای مهارت حل مسئله دانشجویان می باشد.
این مطالعه به روش ترکیبی (کمی و کیفی) در دو مرحله متوالی انجام شد. در بخش مطالعه کمی جامعه پژوهش شامل 24 نفر از دانشجویان فناوری اطلاعات سلامت ترم 7 دانشگاه علوم پزشکی ارومیه می باشند که به طور کاملا تصادفی به دو گروه مورد-شاهد تقسیم شده به گروه مورد آموزش های لازم جهت کار با نرم افزار Freeplane ارائه گردید. در دوره کارآموزی از هر دو گروه خواسته شد تا راهکارهای مناسب جهت حل مشکلات بخش فناوری اطلاعات سلامت بیمارستان ها ارائه دهند. برای هریک از پروژه های دانشجویی، نمره ای اختصاص یافت. میانگین نمرات هر دو گروه با استفاده از آزمون آماری t مستقل مقایسه گردید. در بخش مطالعه کیفی با استفاده از روش مصاحبه نیم ساختاریافته، درک دانشجویانی از تاثیر نقشه ذهنی بر مهارت حل مسئله ارزیابی شده و تجزیه وتحلیل داده ها نیز از طریق تحلیل محتوا انجام یافت.
میانگین نمرات در گروه مورد 68/1±33/18 و در گروه شاهد 05/2±62/15 به دست آمد نتایج آزمون آماری t مستقل نشان داد که اختلاف معنی داری در مقایسه میانگین نمرات هر دو گروه وجود دارد (p < 0.05). همچنین دانشجویان معتقد بودند که نرم افزار نقشه ذهنی باعث درک بهتر مسئله، خلاقیت، افزایش مهارت حل مسئله و تمرکز در یادگیری می شود.
با توجه به نیاز حیاتی دانشجویان علوم پزشکی به یادگیری مهارت حل مسئله برای تصمیم گیری مناسب و حل مشکلات پیچیده، استفاده از قابلیت های موجود در تکنیک نقشه ذهنی در آموزش پزشکی می تواند مفید باشد. لذا پیشنهاد می شود جهت توسعه استفاده از تکنیک نقشه ذهنی و نرم افزارهای آن، آموزش های لازم ارائه گردد تا موجب ارتقای مهارت های حل مسئله و تفکر خلاق در دانشجویان شود.