نقد نظریه نسخ تمهیدی در تفسیر معنای ضرب در آیه 3 4 سوره نساء

در آیه 34 سوره نساء یکی از راهکارهای مقابله با نشوز زنانی که وظایف زناشویی خود را ترک کرده اند، «ضرب» معرفی شده است (واضربوهن). پژوهشگران قرآنی دیدگاه ها و آراء متفاوتی در تفسیر و معنای آن مطرح کرده اند که یکی از این آراء، دیدگاه نسخ تمهیدی آیه می باشد که توسط آیت الله معرفت ابداع شده است. بر اساس این نظریه، دستور به ضرب و تنبیه بدنی زنان در این آیه، از ابتدا مراد جدی خداوند نبوده، بلکه هدف از طرح آن در قرآن کریم، زمینه سازی برای منسوخ شدن این عمل از جامعه به صورت تدریجی بوده است.
پژوهش حاضر با بررسی و گردآوری دلایل و مستندات این نظریه، به ارزیابی این ادله پرداخته و به این نتیجه می رسد که مستندات ارائه شده توان اثبات مدعا را ندارند و بر این اساس نمی توان نسخ در این آیه را پذیرفت. از طرف دیگر، توجه به سخنان لغویان نشان می دهد که مناسب ترین وجه در معنای آیه که از دیرباز نیز مورد قبول بیشتر مفسران و قرآن شناسان بوده، همان معنای ظاهری، یعنی زدن و تنبیه بدنی زنان ناشزه می باشد که توجه به شرایط و حدود این مساله، برخی ابهامات و شبهات احتمالی مربوط به آن را برطرف می سازد.