بهینه سازی الگوی کشت جهت افزایش بازده آبیاری در اراضی پایاب ملاصدرا در استان فارس

از آن جا که ایران با بجران شدید کمآبی به دلیل خشکسالی های طولانی و سوء مدیریت منابع آب خود رو به رو است، بهینه سازی الگوی کشت به منظور افزایش بازده آبیاری، نه تنها باعث صرفه جویی در مصرف آب ارزشمند می شود، بلکه سبب افزایش درآمد فعالیت کشاورزی می گردد. هدف مطالعه ی حاضر، بیشینه سازی سود ناخالص سالانه، و تخصیص بهینه ی آب های سطحی و زیرزمینی در اراضی پایاب سد ملاصدرا شامل دشت های کامفیروز و کربال است. به این منظور، از روش های برنامه ریزی جهت ارائه ی یک الگوی بهینهی کشت توام با ،(CCLP) و برنامه ریزی خطی با محدودیت های تصادفی ،(DLP) خطی قطعی عدم قطعیت استفاده شد. برای بررسی اثر افزایش بازده آبیاری بر سود ناخالص سالانه، از چهار نمایشنامه ی فرضی بازده آبیاری 95 و 99 درصد اطمینان) استفاده ، 70 و 80 درصد در شرایط قطعیت و عدم قطعیت آب در دسترس (در سه سطح 90 ،60 ،50 شد. همچنین محصولات عمده منطقه مورد مطالعه، در قالب کشاورزی دیم و آبی و برای دو فصل بهار (خشک) و پائیز (پرباران)، مدنظر قرار گرفتند. اطلاعات لازم برای سطح زیر کشت و نوع محصولات، از بانک اطلاعات زراعی سازمان جهادکشاورزی استان فارس در سال 1392 ، و اطلاعات لازم برای اندازه بارندگی و آبهای سطحی و زیرزمینی از بخش آمار و اطلاعات سازمان آب منطقه ای استان فارس برای سالهای 1385 تا 1392 استخراج گردیدند. نتایج نشان داد که با اعمال برنامه ریزی بلندمدت جهت افزایش 30 درصدی بازده آبیاری در مزرعه، سود ناخالص سالانه زارعین منطقه از 390 میلیارد ریال به 602 میلیارد ریال افزایش یافته و سالانه بیش از 1 میلیون مترمکعب نیز در مصرف آب های زیرزمینی صرفه جویی خواهد شد؛ بنابراین تحقیقات در زمینه فن آوری های آباندوز و سرمایه گذاری در گسترش سامانه های نوین آبیاری که منجر به بهبود بازده آبیاری میگردد، پیشنهاد میشود.