معماری منظر؛ گستره ای بی انتها

منظر، پدیده ای است که در دهه های اخیر به طور جدی وارد فضای علمی و حرفه ای شده و به دلیل همین نوپا بودن، چالش ها و سوالات بسیاری در حوزه تعریف آن بوجود آمده است؛ سوالاتی کلیدی همچون این مسئله که در واقع تعریف معماری منظر چیست و پروژه های منظر به کدام پروژه ها گفته می شوند. از سویی دیگر به دلیل خاصیت میان رشته ای آن، تعریف مرز معماری منظر و طراحی شهری چالش برانگیز و قابل بحث است. با شنیدن نام منظر در وهله اول به احتمال زیاد، مفهوم فضای سبز و حضور قطعی آن در ذهن عموم تداعی می شود؛ لذا از دیگر مسائل مورد بحث در این زمینه، حد ارتباط و پیوستگی منظر با محیط زیست و طبیعت و نحوه ارتباط آن ها با یکدیگر است. در این مقاله سعی شده است پاسخی برای برخی از این ابهامات روشن شود. تصوری که در اذهان عموم و حتی متخصصان حوزه معماری و شهرسازی وجود دارد غالبا تصور جامعی از معماری منظر نیست ؛ طراحی باغ و پارک و ایجاد سبزینگی اگرچه در محدوده فعالیت های معماران منظر قرار می گیرد، اما در حقیقت معماری منظر محدود به این بخش نمی شود و در مفاهیم عمیق تر و مقیاس های گسترده تری گنجانده می شود؛ منظر دیدگاه جدیدی در ارتباط انسان و محیط ارائه می دهد که به تفسیر فضا می پردازد؛ از مکان به عنوان وجود واحدی یاد می کند که دو بخش بیرونی (ماده) و درونی (ذهنی) آن قابل تفکیک نیستند.
این مقاله ضمن مروری بر تعاریف صاحب نظران حیطه منظر و بیان ضرورت و اهمیت آن، اصول مهم و حیاتی جهت تداوم معماری منظر در آینده را بیان می دارد. به نظر می رسد منظر در جهان آینده عهده دار مسئله نیاز انسان به مکان آشنا و مطلوب باشد. این که منظر از ضوابط (دیسیپلین) آینده شناخته شود، اقدامی آینده نگر برای مسائل جامعه فرداست.