تبیین نحوه تاثیر دوسوتوانی سازمانی بر ابعاد عملکردی سازمان در صنعت بانکداری (مطالعه موردی: شعب بانک استان گیلان)

دوسوتوانی سازمانی به ظرفیت سازمان در پیگیری هم‎ زمان دو هدف نامتجانس اشاره دارد و مهم ترین معیار دستیابی به مزیت رقابتی شناخته می‎ شود. در خصوص مفهوم دوسوتوانی و تاثیر آن بر عملکرد تحقیقات زیادی انجام شده است، اما مطالعات کمی به بررسی ابعاد دوگانه آن پرداخته اند. شواهد حاکی از آن است که دوسوتوانی برای بهبود مستمر عملکرد، ابزار ارزشمندی به‎ شمار می‎ رود. در این پژوهش، دوسوتوانی سازه ای با دو بعد تعادلی و ترکیبی در نظر گرفته شده و تلاش شده است رابطه بین این دو بعد که مبتنی بر سازوکار های خاصی هستند، با عملکرد صنعت بانکداری سنجیده شود. ابتدا با مطالعه ادبیات، مدل مفهومی پژوهش استخراج شد؛ سپس به منظور بررسی مدل و فرضیه‎ های پژوهش، 161 شعبه بانک بررسی گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از مدل سازی معادلات ساختاری مبتنی بر حداقل مربعات جزئی (PLS) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها حاکی از وجود تاثیر مثبت و معنادار دوسوتوانی بر عملکرد است؛ به این معنا که چنانچه سازمان به حداکثر مقدار بهره برداری و اکتشاف دست یابد، عملکرد بهبود خواهد یافت. در این پژوهش بر افزایش مقدار ترکیبی دو فعالیت بهره‎ برداری و اکتشاف یا بر قدر مطلق اختلاف این دو فعالیت اشاره شد و با توجه به دو دیدگاه بیان شده، نقش دوسوتوانی بر عملکرد بررسی گردید. نتایج متضاد تحقیق در دو رویکرد تعادلی و ترکیبی نشان داد آنچه بر عملکرد تاثیر مثبت دارد، تعادل بین دو بعد بهره‎ برداری و اکتشاف نیست و افزایش هر یک از دو بعد می‎ تواند به بهبود عملکرد منجر شود.