رشد خزانه واژگان کودک فارسی زبان از 15 تا 34 ماهگی: یک گزارش موردی طولی

امروزه برخی از مدل ها در ارزیابی اختلالات گفتار و زبان بر اساس توالی رشد زبان بنیان گذاری شده اند، از جمله مدل توصیفی-تکاملی که این مدل حامی رویکرد پیروی از توالی رشد طبیعی زبان به عنوان بهترین راهنمای آموزشی برای آموزش زبان است. در گفتاردرمانی دسترسی به جداول رشد گفتار طبیعی در سنین مختلف یک ضرورت قطعی به نظر می رسد. جداولی که در کشورمان مورد استفاده قرار می گیرد عمدتا از منابع خارجی است. بدین ترتیب هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی خزانه واژگان بیانی کودک فارسی زبان از 15 تا 34 ماهگی است.

در تحقیق حاضر با روش مشاهده ای طولی، برونداد واژگانی یک دختر فارسی زبان از 14 تا 34 ماهگی به روش وقایع نگاری، یادداشت برداری روزانه شد. تمام نمونه گیری های زبانی در شرایط کاملا طبیعی در تمام لحظات احتمالی زندگی به غیر از مهد کودک صورت پذیرفت. تاریخ ظهور تمامی عناصر زبان به محض شنیدن ثبت می شد.

یافته ها نشان داد نخستین واژه معنادار در 15 ماهگی بیان شد. در 22 ماهگی خزانه ی واژگانی حدود 55 کلمه بود و بیان ساخت دستوری دوکلمه ای آغاز شد و بیشترین درصد واژه ها به ترتیب مربوط به اسامی افراد، خوراکی، اشیاء، اعضای بدن، پوشاک و حیوانات بود. افعال در ظهور جملات مرکب و به دنبال افزایش طول گفته نقش بسزایی داشتند. ظهور افعال جدید در 26 تا 28 ماهگی دارای یک جهش رشدی بود که همزمان با کاربرد جملات مرکب است. ارزیابی واژگان کودک هر 15 روز، انفجار واژگانی را در 26 تا 28 ماهگی نشان داد.

به نظر می رسد سن ظهور اولین واژه، محتوای 50 واژه ابتدایی، میزان پیشرفت خزانه واژگان در گذر زمان و فراوانی بیشتر اسم نسبت به فعل، شباهت با زبان های خارجی و فارسی دارد و مطالعاتی از این دست که به توصیف عمیق رشد خزانه واژگان می پردازند، در مشخص کردن توالی رشد طبیعی گفتار در کودکان فارسی زبان نقش بسزایی خواهند داشت.