تحلیل ریاضی کاربندی های ساده معماری ایران

کاربندی (رسمی بندی) یکی از عناصر معماری نظامند در پوشش های معماری سنتی است، که همزمان علاوه بر جنبه های معماری و زیبایی شناسانه از حیث سازه ای نیز دارای قابلیت بارپذیری است. کاربندی با توجه به سابقه ای که در معماری سنتی ایران دارد، در هر یک از مناطق جغرافیایی به سبک و سیاق خاصی طبقه بندی و نام گذاری شده است. مقاله ی حاضر در پی پاسخ به سؤالاتی چون: چگونه می توان کاربندی را به گونه ای جامع و فارغ از سلیقه های محلی نام گذاری نمود؟ چگونه کاربندی قابلیت فرمول پذیری ریاضی دارد؟ تحقیق حاضر، یک تحقیق کاربردی بوده و برمبنای سامانه‏های صوری-ریاضی انجام شده و به میزان زیادی به گزاره‏های قاعده‏مند وابسته است؛ لذا روش تحقیق این پژوهش، روش تحلیل توصیفی و استدلال منطقی است. در بررسی موارد مضبوط در کتب از روش کتابخانه ای و در بررسی موارد غیرمضبوط از روش میدانی استفاده شده است. هدف این پژوهش مدل سازی ریاضی کاربندی ساده در معماری ایران است. نتایج پژوهش حاضر حاکی از این است که با توجه به ماهیت دستوری و قانونمند کاربندی از ریاضیات می توان به عنوان یک زبان بین المللی و قابل فهم برای همگان به منظور رسیدن به یک درک مشترک از کاربندی دست یافت. چهار فاکتور n (اضلاع کاربندی) ، d (فواصل اتصال) ، θ (شاقولی یا غیرشاقولی بودن) و فاکتور زمینه (C1, C2, …, Cm). برای فرمول نویسی و مدل سازی ریاضی کاربندی ها مؤثر و در تمامی منابع مشترک هستند که به کمک همین چهار فاکتور می توان تمامی کاربندی های ساده را فرمول نویسی و مدل سازی ریاضی کرد.