ترجمۀ اسامی خاص در فرهنگ اصطلاحات علوم و معارف اسلامی

تلقی مرسوم مبنی بر ترجمه ناپذیری اسامی خاص، امروزه مورد بازنگری قرار گرفته است. مطالعات جدید در زمینه انتقال اسامی خاص از زبانی به زبان دیگر که توسط ترجمه پژوهان و زبان شناسان انجام گرفته است، عدم یکپارچی راهکارهای مترجمین را در این خصوص به وضوح نشان می دهد. در تحقیق حاضر، سعی بر آن داریم تا راهبردهای مرحوم دکتر ابراهیم شکورزاده را در ترجمه اسامی خاص از فارسی به فرانسه در فرهنگ اصطلاحات علوم و معارف اسلامی که در سال 1375به چاپ رسیده است، مورد بررسی قرار دهیم. با تجزیه و تحلیل ترجمۀ سه دستۀ مهم این اسامی یعنی اسامی اشخاص، اسامی مکان ها، و اسامی وقایع، به طبقه بندی راهبردهای عملی مترجم در انتقال این اسامی به دو گروه کلی خواهیم پرداخت: 1- غرابت گرایی 2- بومی سازی. سپس، نشان خواهیم داد چگونه انتقال اسامی که به مرجع خاص برون زبانی ارجاع می دهند، به سادگی امکان پذیر است. اما، در جایی که این اسامی معنایی را القا می کنند، انتقال آنها به زبان مقصد مسئله ساز خواهد بود: بعضی از این اسامی که حاوی معنا هستند باید لزوما با توجه به متن ترجمه شوند، و در مورد بعضی دیگر که اغلب معنایی استعاری به همراه دارند، به دلیل فاصله بین فرهنگی، ترجمه تحت اللفظی باعث کج فهمی خواننده فرانسوی زبان می شود. در این موارد، بهتر است مترجم از راهکارهای تلفیقی بهره گیرد.