ارتباط مدت زمان خواب با کیفیت زندگی: یک مطالعه مقطعی در نمونه بزرگ از کارکنان کارخانه ذوب آهن اصفهان در سال 1394

بررسی کیفیت زندگی و عوامل مرتبط با آن باعث به وجود آمدن یک دیدگاه کلی از وضعیت سلامت و ارائه راهکارهای مربوط به سیاست گزاری و برنامه ریزی های بهداشتی می شود. تحقیق حاضر با هدف بررسی ارتباط مدت زمان خواب و کیفیت زندگی، با کنترل اثر مجموعه مهمی از متغیرهای دموگرافیک، سبک زندگی و شغلی در جمعیت کارکنان کارخانه ذوب آهن اصفهان انجام شده است. در یک مطالعه مقطعی در سال 1394 تعداد 3063 نفر از کارکنان ذوب آهن اصفهان به روش نمونه گیری خوشه ایتصادفی چندمرحله ای انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. پرسش نامه های کیفیت زندگی (EQ-5D) ، استرس شغلی، فعالیت فیزیکی (IPAQ) و اطلاعات جمعیت شناختی مورد استفاده قرار گرفتند. تحلیل داده ها با استفاده از مدل رگرسیون کلاس پنهان در نرم افزار Mplus7 صورت گرفت. میانگین (انحراف معیار) سن و مدت زمان خواب شرکت کنندگان به ترتیب، (31/7) 74/36 سال و (17/1) 11/7 ساعت و 5/91 درصد مرد می باشند. افراد مورد بررسی از نظر کیفیت زندگی به دو دسته کیفیت زندگی بالا (7/79 درصد) و کیفیت زندگی پایین (3/20 درصد) کلاس بندی شدند. در این پژوهش با افزایش مدت زمان خواب، کیفیت زندگی نیز افزایش می یابد؛ به گونه ای که نسبت بخت (فاصله اطمینان95% نسبت بخت) برای مدت زمان خواب، (3/1 – 12/1) 2/1 می باشد. بعد از تعدیل مجموعه مهمی از متغیرهای مخدوش گر باز هم رابطه مثبت و معنی داری بین مدت زمان خواب با کیفیت زندگی بالا مشاهده شد که نسبت بخت (فاصله اطمینان95% نسبت بخت) ، (3/1 – 1/1) 2/1 گزارش شده است بدین صورت که به ازاء یک ساعت افزایش در مدت زمان خواب شانس عضویت در کلاس کیفیت زندگی بالا 20 درصد افزایش یافت. با بهبود سبک زندگی، کیفیت زندگی و میزان رضایت از زندگی افزایش می یابد؛ بنابراین شناسایی نحوه اثرگذاری عوامل مرتبط با کیفیت زندگی در چنین جمعیت خاصی باعث می شود که از طریق تمرکز مداخله ها و توصیه های بهداشتی به صورت خاص در حوزه عوامل یادشده، برنامه ها به صورت درست جهت دهی شوند تا شرایط استرس زا برای این افراد تعدیل و درنتیجه کیفیت زندگی و بهره وری افزایش یابد.