مروری بر اثرات قلبی گیاهان سمی ایران

این مقاله مروری بر اثرات سمی- قلبی گیاهان ایران است. در بین گونه های متنوع گیاهان ایران، تعداد زیادی حاوی ترکیبات شیمیایی هستند که برای دام ها و انسان سمی هستند. در بین این گیان سمی، گیاهان کاردیوتوکسیک به علت طبیعت حاد مسمومیت ناشی از آنها و مرگ و میر موارد مسمومیت از اهمیت خاصی برخوردار هستند. از گیاهان خانواده آپوسیناسه، انواع خرزهره شامل Nerium oleander, N. indicum, Thevetia peruviana حاوی گلیکوزیدهای قلبی از جمله اولیاندرین، اولیندروزید و توتین A-C می باشند. گیاهان خانواده تاکساسه آ، انواع سرخه دار شامل Taxus baccataوT. brevifolia نیز حاوی آلکالوییدهای تاکسین از جمله تاکسین A و B هستند. اثرات گلیکوزیدهای قلبی عمدتا” مربوط به مهار آنزیم Na+, K+ ATPase بوده که منجر به افزایش میزان کلسیم داخل سلولی شده و بسته به دز، اثرات اینوتروپ و یا آریتمیک قلبی دیده می شود. تاکسین B، آلکالویید غالب در سرخه دارها، با بلاک کانال های سدیم و کلسیم به ویژه در میوسیت ها موجب اختلال در سیستم هدایتی قلب می شوند. طیف متنوعی از آریتمی های قلبی در موارد مسمومیت حاد گیاهان فوق دیده می شود که باعث نارسایی حاد قلبی و مرگ می شود. در این موارد یافته های بعد از مرگ جنبه تشخیصی ندارند و آنالیز سم شناسی محتویات دستگاه گوارش و یا مایعات بدن برای مشخص کردن حضور گلیکوزیدهای قلبی یا تاکسین ها مورد استفاده قرار می گیرد.