بررسی اثرات فنی و مقیاسی رشد اقتصادی بر کیفیت محیط زیست در استان های ایران؛ رویکرد Panel VAR

آثار رشد اقتصادی بر محیط زیست یکی از مهم ترین بحث های مطرح امروز در اقتصاد محیط زیست است. صنعتی شدن جوامع منجر به بهره برداری بیشتر و فشرده تر از سوخت های فسیلی ازجمله زغال سنگ، نفت و گاز شده است. احتراق این سوخت ها منجر به افزایش انتشار آلاینده های سمی و خطرناک می شود که آسیب های جهانی نظیر گرم شدن کره زمین و تغییرات آب وهوایی، از پیامدهای غیرقابل اجتناب آن به شمار می رود. از همین رو در مطالعه حاضر تلاش شد با استفاده از روش خودرگرسیون برداری پانلی، به بررسی اثرات فنی، مقیاسی و ترکیبی رشد اقتصادی بر محیط زیست طی دوره زمانی 1395-1384 برای استان های ایران پرداخته شود. نتایج برآورد مدل نشان می دهد که تکانه وارده به درآمد سرانه (معیار اثرات فنی) باعث کاهش آلودگی زیست محیطی (میزان انتشار CO2) شده است، ولی تکانه های وارده به مجذور GDP (معیار اثرات مقیاسی) و نسبت سرمایه به نیروی کار (معیار اثرات ترکیبی) تغییرات افزایشی ناچیزی بر آلودگی زیست محیطی داشته است. نتایج تجزیه واریانس نیز حاکی از آن بود که در ایران، درآمد سرانه افراد نسبت به سایر معیارهای رشد اقتصادی، نقش مهمی درروند کیفیت محیط زیست و افزایش آلودگی دارد.