جایگاه حروف نزد عرفا و تاثیر آن بر هنر خوشنویسی اسلامی

خوشنویسی اسلامی، به عنوان شریف ترین و قدسی ترین هنر جهان اسلام، بیش از هر هنر تجسمی دیگری با رویکردهای عرفانی و حکمی همراه بوده و در غالب ویژگی های شکلی و محتوایی خود آینه دار نمادها و آموزه های عرفانی و نفوذ اجتماعی عرفا است؛ نگاه باطنی و قبول تقدس و معنویت برای حروف و کلمات در این هنر قدسی که بیش از همه متاثر از رویکردهای عرفا به مسئله حروف است، بخش مهمی از پیوند میان خوشنویسی و عرفان اسلامی را رقم زده است. این پژوهش، ابتدا جایگاه حروف در نزد عرفا را در قالب سه سطح بیانی شناسایی کرده و سپس با تبیین خاستگاه قرآنی آن و تاثیرات این نوع نگاه بر هنر خوشنویسی، در مسائلی چون اسلوب و روش نگارش حروف، محتوای نوشتاری و نیز ارشادات اساتید خوشنویسی، به ارائه شواهدی از این تاثیرگذاری همت گمارده است. شواهدی مانند نوع نگارش حروف و ترکیباتی چون «الف» ، «میم» ، «لا» و « الله » ؛ شکل های آموزشی و نمادین مفردات در قالب ابرو، دهان و طره ی گیسو و… که همگی گواهی بر پیوند استوار خوشنویسی و عرفان است.