رابطه هوش معنوی با استرس درک شده کارشناسان توانبخشی مراکز توانبخشی وابسته به بهزیستی شهر تهران و شمیرانات در سال 1396

هدف امروزه استرس یکی از عواملی است که در سازمان ها، بهداشت روانی کارکنان را با خطر مواجه کرده است. ماهیت و ذات محیط های بالینی به گونه ای است که این محیط ها به طور اجتناب ناپذیری تنش و استرس را به کارکنان تحمیل می کنند. استرس های درک شده در محل کار بر کیفیت و کمیت عملکرد فرد تاثیر بسزایی دارد. شناخت راه های مقابله با استرس درک شده می تواند در پیشگری و کاهش عوارض ناشی از آن موثر باشد. از آنجا که محیط های کار توانبخشی استرس زیادی دارند و این استرس می تواند کیفیت کار کارشناسان را تحت الشاع قرار دهد و بر سلامت مددجویان تاثیرات سویی داشته باشد، محقق بر آن شد تا با انجام پژوهشی با هدف تعیین رابطه هوش معنوی با استرس درک شده کارشناسان توانبخشی مراکز توانبخشی وابسته به بهزیستی شهر تهران و شمیرانات در سال 1396 رابطه این متغیرها را بررسی کند.
روش بررسی در این مطالعه توصیفی تحلیلی مقطعی به صورت همبستگی، 163 نفر از کارشناسان توانبخشی (در رشته های فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتاردرمانی، شنوایی شناسی، بینایی سنجی، ارتوپد فنی، مددکاری و روان شناسی) با توجه به حجم نمونه مورد انتظار از بین مراکز موجود در بهزیستی شهر تهران و شمیرانات، 9 مرکز از شهرستان تهران و 11 مرکز از شهرستان شمیرانات به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. سپس از مراکز مذکور معرفی نامه دریافت شد. پس از مراجعه به مراکز مذکور تمام کارشناسان توانبخشی موجود در مراکز که معیارهای ورود به پژوهش را داشتند و حاضر به همکاری با پژوهشگر بودند وارد مطالعه شدند. با جلب همکاری مشارکت کنندگان، پرسش نامه ها بین آن ها توزیع و پس از تکمیل، جمع آوری و وارد فرایند تجزیه وتحلیل شدند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسش نامه جمعیت شناختی، پرسش نامه های روا و پایاشده هوش معنوی کینگ (2008) (الفای کرونباخ 88/0) و استرس درک شده کوهن (1983) (الفای کرونباخ 84/0) استفاده شد. در این پژوهش از ابزارهایی استفاده شد که پژوهشگران دیگر در پژوهش های مشابه استفاده کرده بودند و روایی و پایایی آن ها تایید شده بود. با صلاحیت تیم تحقیق نیاز به سنجش مجدد روایی و پایایی ابزارها احساس نشد. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 21 استفاده شد. برای توصیف داده ها از آمارهای توصیفی مثل میانگین و انحراف معیار استفاده شد. با توجه به نرمال بودن توزیع داده ها، برای تحلیل داده ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و از آزمون تی مستقل برای مقایسه دو گروه استفاده شد.
یافته ها میانگین سنی شرکت کنندگان در پژوهش حدود 40 سال بود که شرکت کنندگان حداقل 23 سال و حداکثر 54 سال سن داشتند. 5/56 درصد از افراد شرکت کننده در این پژوهش زن بودند. 9/22 درصد سابقه کار 10 تا 15 سال داشتند. نتایج نشان داد بین متغیر های سن، جنسیت، سابقه کار، وضعیت تاهل، تحصیلات و نوع استخدام با هوش معنوی و استرس درک شده رابطه ای وجود ندارد. همچنین بین هوش معنوی با استرس درک شده در کارشناسان توانبخشی مراکز وابسته سازمان بهزیستی شهر تهران وشمیرانات در سال 1396 رابطه مستقیم معنی دار وجود دارد (042/0=P).
نتیجه گیری با توجه به رابطه مستقیم هوش معنوی و استرس درک شده، برای افزایش هوش معنوی و کاهش استرس درک شده افراد، پیشنهاد می شود با توجه به اینکه هوش معنوی قابل یادگیری است، این قابلیت در سازمان ها برای تمامی کارکنان به صورت دوره ای آموزش داده شود. از آنجایی که پژوهشگر در جمع آوری داده ها، تنها از پرسش نامه به عنوان وسیله سنجش استفاده کرده است، لذا در تعبیر و تفسیر نتایج باید شرایط احتیاط را رعایت کرد و محتاط بود. بنابراین برای پژوهش های جامع تر و کامل تر بعدی، شیوه هایی مانند مشاهده، مصاحبه و سپس تحلیل محتوا توصیه می شود.