بررسی آلودگی انگلی ماهی بوتک (Cyprinion macrostomum)، برزم لب پهن (Barbus barbulus) و توئینی (Capoeta trutta) در رودخانه ی دز

رودخانه ی دز یکی از رودخانه های مهم استان خوزستان می باشد که به دلیل تنوع ماهیان موجود در آن، نیاز به بررسی گسترده تر فون انگلی دارد. در این مطالعه به وسیله ی نمونه گیری با تور پرتابی، در فاصله ی بین تابستان تا زمستان 1393، تعداد 60 قطعه ماهی از سه گونه ماهی بوتک (Cyprinion macrostomum) ، برزم لب پهن (Barbus barbulus) و توئینی (Capoeta trutta) صید و بررسی گردیدند. ماهیان پس از صید به صورت زنده به آزمایشگاه منتقل و تمامی اندام های آن ها با تهیه گسترش بافتی مرطوب/خشک و رنگ آمیزی مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین جهت بررسی انگل های تک یاخته ای، نمونه های بافتی در فرمالین فیکس گردیده و مقاطع بافتی تهیه و انگل های جداشده با استفاده از کلیدهای تشخیصی، شناسایی گردیدند. انگل های شناسایی شده در ماهیان مورد مطالعه شامل Ichthyophthirius multifiliis (در پوست و آبشش) ، Myxobolus sp. (از آبشش، کلیه و کیسه صفرا) ، Dactylogyrus sp. (از آبشش) ، Diplostomum spathaceum (از عدسی چشم) و Neoechinorhynchus spiramuscularis (از روده) جدا و شناسایی گردید. در بررسی خون، کبد و کلیه ماهیان مورد مطالعه، انگلی مشاهده نگردید. در مقایسه گونه های ماهی مورد مطالعه، بیشترین میزان آلودگی در ماهی بوتک و در بررسی مقاطع آسیب شناسی، ضایعات متعددی در آبشش و پوست ماهیان آلوده مشاهده گردید و مواردی نیز پیکره تک یاخته در مقاطع بافتی قابل تشخیص بود. انگل های جداشده در این تحقیق برای اولین بار در ماهیان این رودخانه مطالعه و گزارش می شوند؛ همچنین Neoechinorhynchus spiramuscularis برای اولین بار در رودخانه دز و در ماهی توئینی گزارش می گردد. در این مطالعه هیچ انگل مشترکی که قابل انتقال به انسان باشد مشاهده نشد. این بررسی در راستای شناسایی فون انگلی منطقه و پیش بینی احتمال انتقال آن ها به استخرهای پرورش ماهی اهمیت دارد. با معرفی این انگل ها و توصیه به انجام اقدامات پیشگیرانه و کنترلی مناسب می توان از انتشار و انتقال این انگل ها به ماهیان پرورشی جلوگیری به عمل آورد.