طراحی و آزمون مدل کیفیت روابط خانوادگی و اضطراب اجتماعی با نقش واسطه ای انسجام خانواده

با توجه به اهمیت روابط خانوادگی در رفتار فرزندان، پژوهش حاضر با هدف طراحی و آزمون مدل کیفیت روابط خانوادگی (تعارض والدین،روابط خواهر برادری و سبک های فرزندپروری) و اثر بخشی آن بر اضطراب اجتماعی با نقش واسطه ای انسجام خانواده انجام شد. جامعه این تحقیق شامل کلیه دانش آموزان دبیرستان دخترانه شهر کرج بود که از این بین تعداد250 نفر با روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. شرکت کنندگان مقیاس اضطراب اجتماعی نوجوانان (SASA) ،پرسشنامه انسجام خانواده (FCS) ، مقیاس تاکتیک های تعارض (CTS) ، شاخص رابطه با برادر و رابطه با خواهر (IBR, ISR) و پرسشنامه شیوه فرزند پروری بامریند (BPSI) را تکمیل نمودند. برای تحلیل داده ها از شاخص ها و روش های آماری شامل فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار، ضریب همبستگی پیرسون و برای بررسی نقش واسطه ای از تحلیل مسیر استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان داد که از میان مولفه های کیفیت روابط خانوادگی، بین تعارض والدین و سبک فرزندپروری مستبد با اضطراب اجتماعی همبستگی مثبت معنادار (05/0> p). و بین کیفیت روابط خواهر و برادر با اضطراب اجتماعی همبستگی منفی معنادار وجود دارد (05/0> p). در این پژوهش، نقش واسطه ای انسجام خانواده فقط در رابطه بین کیفیت روابط خواهر و برادر با اضطراب اجتماعی تایید گردید. در مجموع، 60 درصد از واریانس اضطراب اجتماعی از طریق متغیرهای مدل پیشنهادی تبیین شد. استنتاج: می توان نتیجه گرفت که کیفیت روابط خانوادگی (تعارض والدین، کیفیت روابط خواهر و برادر و سبک فرزندپروری مستبد) و انسجام خانواده می توانند در تبیین نظری و درمان های روانشناختی برای افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی مورد توجه قرار گیرند.