تعیین ساختار سرعتی و مطالعه لرزه خیزی تهران و ارتفاعات البرز در دهه اخیر

زمین لرزه اخیر ملارد تهران و وقوع چهار زمین لرزه با بزرگای بیش از چهار طی یک دهه اخیر، به خوبی اهمیت مطالعه لرزه خیزی کلان شهر تهران را مشخص می کند. در این مطالعه، سعی شده با نگاهی جامع به اطلاعات لرزه ای موجود در یک دهه گذشته، لرزه خیزی شهر تهران و مناطق اطراف بررسی شود. به این منظور، از اطلاعات سه شبکه لرزه نگاری دائمی فعال در منطقه استفاده شد. با ادغام اطلاعات این سه شبکه، حذف انفجارات و داده های پرت، تعداد 2000 زمین لرزه در بانک داده اصلی قرار گرفت. با انتخاب همگن 310 رویداد به شیوه تفکیک سلولی در سه بعد، ساختار سرعتی منطقه با استفاده از الگوریتم بهینه سازی ازدحام ذرات محاسبه شد. سپس بانک داده با استفاده از برنامه غیرخطی احتمالاتی، مجددا مکان یابی شد. نتایج مکان یابی نشان می دهد 40 درصد از رویدادهای مکان یابی شده، خطای رومرکزی کمتر از 5/2 کیلومتر، خطای عمق کمتر از 5 کیلومتر و میانگین باقی مانده زمانی 24/0 ثانیه دارند. در ادامه، زمین لرزه ها براساس عدم قطعیت های محاسبه شده در سه کلاس مختلف دسته بندی شدند. برای بررسی دقیق تر هندسه گسل های فعال منطقه، چندین مقطع عمقی رسم شد. در انتها، سازوکار کانونی 38 زمین لرزه به وقوع پیوسته در تهران و محدوده اطراف آن، با روش قطبش اولین موج تراکمی، محاسبه شد. نتایج این بررسی نشان می دهد طی یک دهه گذشته، بخش های شرقی فعالیت بیشتری از خود نشان داده اند و زمین لرزه ملارد تهران در غرب، در منطقه ای با لرزه خیزی نسبتا کم، به وقوع پیوسته است. با بررسی میدان تنش، جهت تنش بیشینه، N36E، نسبت تنش برابر 12/0 و رژیم زمینساختی راستالغز فشاری به دست آمد. بر اساس زاویه لغزش در دایره مور، اکثر صفحات گسلی اصلی با روند شرقی- غربی، سازوکار چپ گرد را تایید می کنند. این نتایج، همخوانی بسیار خوبی با روندهای موجود در ناحیه شمال تهران نشان می دهند.