پاسخ فیزیولوژیک و زراعی گندم به کاربرد روی در آبیاری با آب شور

شوری از جمله عوامل محدود کننده عملکرد محصولات در سرتاسر جهان به شمار می رود و این مساله به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک به عنوان یکی از اساسی ترین مشکلات بخش کشاورزی مطرح است. کاربرد عناصر ریزمغذی یکی از راه های افزایش کمیت و کیفیت عملکرد گندم در شرایط تنش شوری می باشد. به‏منظور مطالعه تاثیر مصرف ‏روی در بهبود غلظت روی در دانه و عملکرد گندم رقم چمران، آزمایشی در سال 93-1392 در گلخانه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع‏طبیعی برازجان، به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام گرفت؛ فاکتور اول: چهار سطح شوری 4 (شاهد) ، 8، 12 و 16دسی زیمنس‏ بر متر که در سه مرحله نموی (پنجه زنی(GS23) ، گل دهی (GS55) و خمیری (GS71)) بر گیاه اعمال شد و فاکتور دوم: سطوح کاربرد روی شامل 0، 10، 20 و 30 میلی گرم در کیلوگرم خاک بود. نتایج نشان داد که در هنگام وجود تنش شوری، کاربرد مقادیر 10، 20 و 30 میلی گرم در کیلوگرم روی نسبت به شاهد، تغییرات معنی دار مثبتی در ارتفاع، تعداد دانه در سنبله، میزان رطوبت نسبی برگ، کلروفیل a، b، کلروفیل کل، کارتنویید، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و غلظت روی در دانه ایجاد نموده است. افزایش سطح روی کاربردی در هر یک از سطوح شوری موجب افزایش عملکرد گردید و بیشترین عملکرد دانه (03/692 گرم بر مترمربع) با کاربرد 30 میلی گرم روی در کیلوگرم خاک و شوری آب آبیاری 4 دسی زیمنس بر متر به دست آمد. با افزایش مصرف کود سولفات روی، غلظت روی دانه و برگ افزایش یافت. بر همین اساس کاربرد روی می تواند به عنوان یک راه کار فیزیولوژیکی مفید جهت افزایش تحمل در برابر تنش شوری تلقی گردد. به طور کلی به نظر می رسد که مصرف روی در آبیاری متناوب با آب شور از صدمه شدید شوری بر گیاه جلوگیری کرده، باعث بهبود صفات کیفی و عملکرد گندم می گردد.