دیدگاه ها و نظرات مردم شهر یاسوج درباره مصرف نمک: یک مطالعه کیفی با رویکرد تحلیل محتوا

مصرف بیش از حد نمک یکی از مهمترین عوامل خطر رفتاری در بروز بیماری های قلبی عروقی است و اولین علت مرگ و میر در جهان و ایران به شمار می رود. این مطالعه با هدف استخراج دیدگاه ها و نظرات مردم شهر یاسوج درباره مصرف نمک انجام شده است تا از یافته های آن در طراحی و اجرای یک مداخله رفتاری برای کاهش میزان مصرف نمک استفاده شود. در این پژوهش کیفی که با رویکرد تحلیل محتوا انجام شد، داده ها از طریق شش جلسه بحث گروهی متمرکز با حضور 66 نفر از ساکنان شهر یاسوج جمع آوری شد. ابزار جمع آوری داده ها در بحث های گروهی، سوالات نیمه ساختارمند طراحی شده بود. نظرات ارائه شده به طور کامل ضبط، ثبت و پیاده سازی شد و تحلیل آنها با کمک روش تحلیل محتوا و به صورت دستی انجام شد. در نهایت پنج موضوع اصلی و 31 زیرموضوع مشخص و پس از چند بار بازخوانی، مضامین اصلی با معنای مشابه با یکدیگر دسته بندی شدند. پنج موضوع اصلی شامل خودارزیابی افراد از میزان مصرف نمک (با 5 زیرموضوع) ، عوارض مصرف زیاد نمک (با 3 زیرموضوع) ، موانع کم کردن مصرف نمک (با 11 زیرموضوع) ، راهکارهای پیشنهادی برای کاهش مصرف نمک (با 8 زیرموضوع) ، کانال های ارتباطی برای ارتباط با افراد و ترغیب آنان برای کاهش مصرف نمک (با 4 زیرموضوع) مشخص شد. اکثر شرکت کنندگان در مطالعه از میزان مصرف نمک خود آگاهی نداشتند، عوارض مصرف زیاد نمک را تنها در بروز فشارخون می دانستند، اجرای برنامه های آموزشی در منزل و با کمترین صرف وقت و برای کلیه اعضای خانواده، و عرضه جایگزین های سالم برای نمک را پیشنهاد کردند، پزشکان و مراقبان سلامت در مراکز ارائه خدمات را مهمترین افراد تاثیرگذار برای اصلاح رفتار خود می دانستند. برای اصلاح رفتارهای مخاطره آمیزی مانند مصرف نمک زیاد در جامعه، اطلاع از دیدگاه ها و نظرات آنان مهم است تا براساس آنها مداخلات مخاطب محور اثربخش طراحی و اجرا شود.