تاثیر سالسیلیک اسید بر محتوی عناصر معدنی و برخی صفات فیزیولوژیک ارقام سویا (Glycine max L.) در شرایط تنش کم آبی

به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی و سالیسیلیک اسید بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و محتوی عناصر معدنی آزمایش گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار در سال 1393 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. عامل اول شامل سه سطح تنش کم آبی (85%، 65% و 45% ظرفیت زراعی) و عامل دوم شامل 3 سطح محلول پاشی سالیسیلیک اسید (صفر یا آب مقطر، 0/4 و 0/8 میلی مول) و عامل سوم ژنوتیپ های سویا با نام های Williams، L17 وD42X19 بود. نتایج نشان داد با افزایش شدت تنش کم آبی میزان غلظت سدیم، سدیم/پتاسیم، نشت الکترولیتی، غلظت مالون دآلدئید و گلایسین بتائین افزایش یافت و میزان غلظت فسفر، کلسیم، پتاسیم، محتوی نسبی رطوبت برگ و مساحت برگ در بوته کاهش یافت. واکنش ژنوتیپ های سویا نسبت به تنش کم آبی متفاوت بود. ویلیامز و L17 به ترتیب بیشترین و کمترین میزان غلظت کلسیم، پتاسیم، محتوی نسبی رطوبت و مساحت برگ در بوته را داشتند. سالیسیلیک اسید موجب کاهش میزان مالون دآلدئید، نشت الکترولیتی و افزایش غلظت گلایسین بتائین و مساحت برگ در بوته شد. اثر متقابل سالیسیلیک اسید و ژنوتیپ بر صفات مورد بررسی معنی دار بود. کاربرد 0/4 میلی مول سالیسیلیک اسید با کاهش محدودیت در جذب و تجمع یون های کلسیم، پتاسیم و فسفر و افزایش محتوی نسبی رطوبت برگ و حفظ انسجام و یکپارچگی غشای سلولی، تاثیر تنش کم آبی را در ژنوتیپ های سویا به خصوص در رقم ویلیامز کاهش داد. رقم ویلیامز در تیمار محلول پاشی باغلظت0/4 میلی مول سالیسیلیک اسید بیشترین میزان مساحت برگ در بوته را در شرایط تنش کم آبی نشان داد.