بازخوانی و تبیین مفهوم مزاج روان بر پایه علوم نوین در روان‏شناسی شخصیت؛ به سوی تدوین راهبردی بومی در ارزیابی زیبایی و ترجیحات محیطی

نوشتار حاضر به دنبال تطبیق و تبیین مبانی مزاجی بر پایه نظریات نوین شخصیت شناسی، به منظور بازخوانی مفهوم مزاج روان بود. تحقیق حاضر به روش تطبیقی و استدلالی، مفهوم مزاجها را در حالت تطبیقی با علوم نوین در روان‏شناسی شخصیت، تبیین و بازخوانی کرده است. در بازخوانی انجام شده، مزاج روان بر اساس قوای انگیزشی انسان در برابر محرکهای محیطی از دو جنبه باعثه (تحریک و برانگیختگی) و فاعله (حرکت یا پاسخ) ، در طیفی از ابرصفت اثرگذاری و ابرصفت اثرپذیری تعریف شد؛ گرمی- سردی مزاج بیشتر از جنبه فاعله، طیفی از تمایل به ترکیب اطلاعات نو در نظام روان‏شناسی و درگیرشدن با فرصتهایی جدید را نشان داد و خشکی- رطوبت مزاج بیشتر از جنبه باعثه، گنجایش متفاوت در پذیرش از محرکهای محیط را ایجاد می‏کند. مفهوم مزاج روان از جنبه بنیادی می تواند مقدمه شکل گیری فرضیات جدید در تبیین مزاجها و سازوکارهای ژنتیکی، مغزی، شناختی و اعصابی در انسان باشد و از جنبه کاربردی نیز در ارزیابی زیبایی و ترجیحات محیطی با مبنایی حکمی و بومی استفاده شود.