تاثیر سطوح مختلف آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد و ارتباط آن با الگوی الکتروفورزی پروتئین بذر در برخی ژنوتیپ های عدس (.Lens culinaris Medik)

تنش های محیطی از قبیل تنش کم آبی یکی از موانع اساسی در تولید محصولات زراعی در بسیاری از نقاط جهان خصوصا مناطق خشک و نیمه خشک نظیر ایران محسوب می شوند. دربین گیاهان زراعی متنوع، حبوبات اهمیت بسیار مهمی در تامین غذای بشر دارد. این گروه از گیاهان دارای ارزش غذایی زیادی بوده و از مهم ترین منابع غذایی سرشاراز پروتئین می باشند. در این مطالعه شش رقم عدس (سبز قزوین، توده محلی اسدآباد، توده محلی کرمانشاه، کیمیا، بیله سوار و گچساران) در مزرعه آموزشی-تحقیقاتی دانشگاه پیام نور اسدآباد، در سال زراعی 96-1395 با آرایش کرت های خردشده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار کشت گردید. تنش خشکی در چهار سطح نرمال، تنش خشکی بعد از گلدهی، تنش خشکی بعد از نیام دهی و شرایط کاملا خشک به عنوان عامل اصلی و شش رقم عدس به عنوان سطوح عامل فرعی در نظر گرفته شدند. عملیات برداشت پس از رسیدگی با حذف اثر حاشیه صورت گرفت. صفات موردمطالعه شامل عملکرد دانه، وزن صد دانه، تعداد دانه در بوته، تعداد نیام در بوته، ارتفاع گیاه در مرحله نیام دهی، ارتفاع در مرحله برداشت، طول نیام، عرض نیام، طول برگچه، تعداد دانه در نیام، وزن خشک تک بوته، محتوای آب برگ، محتوای کلروفیل گیاه در طی مراحل رشدی، صفات فنولوژیک روز از سبز شدن تا گلدهی و روز از سبز شدن تا نیام دهی بودند که از روش های استاندارد برای اندازه گیری آن ها استفاده شد. در بخش دوم برای مطالعه تنوع مولکولی به کمک پروتئین های دانه عدس، پروتئین های ذخیره ای دانه ارقام مذکور با بافر استخراج، استخراج شدند. سپس الکتروفورز با استفاده از روش SDS-PAGE انجام پذیرفت. تجزیه خوشه ایبا استفاده از الگوی پروتئینی دانه ژنوتیپ های موردمطالعه و اختصاص داده های صفر (عدم حضور باند پروتئینی) و 1 (حضور باند پروتئینی) با کمک نرم افزار NTSYS نگارش 2. 02 e توسط روش UPGMA انجام گردید. جهت مطالعه همسویی و مقایسه نتایج داده های مورفولوژیکی (زراعی) و داده های مولکولی از آزمون مانتل-هانزل (Mantel-Haenszel) توسط نرم افزار XLSTAT, 2017 استفاده شد که همبستگی معنی داری در سطح احتمال 5 درصد بین صفات زراعی در شرایط طبیعی با داده های مولکولی مشاهده گردید. همبستگی معنی دار بین صفات زراعی در شرایط تنش خشکی و داده های مولکولی مشاهده نگردید. بر اساس آزمون مقایسه میانگین، ژنوتیپ های گچساران و کیمیا به ترتیب دارای عملکرد مطلوب تری نسبت به سایر ژنوتیپ ها بودند.