ارزیابی تغییرات عملکردی و مورفولوژیکی توده های مختلف شنبلیله تحت شرایط تنش کم آبی

این پژوهش با هدف بررسی روابط بین صفات ریشه با عملکرد دانه در توده های شنبلیله انجام شد. تعداد 15 توده شنبلیله در دو محیط رطوبتی (عدم تنش و تنش خشکی) ، در قالب طرح کاملا تصادفی در سیستم لایسیمتر در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس، مورد بررسی قرار گرفت. تنش کم آبی بر روی تمام صفات، به جز درصد ریشه، به اندام هوایی و تعداد شاخه های جانبی ریشه تاثیر معنی داری داشت. میانگین عملکرد دانه از 71/2 گرم در بوته (شرایط عدم تنش) به 19/1 گرم در بوته (تنش خشکی) کاهش 56 درصدی داشت. ضرایب تنوع ژنتیکی صفات از 12/8 تا 59/50 درصد متغیر بود که حاکی از وجود تنوع ژنتیکی گسترده در مواد ژنتیکی مورد بررسی بود. نتایج نمودارهای بای پلات نشان داد که دو مولفه اصلی، به ترتیب در شرایط عدم تنش و تنش خشکی، 64 و 80 درصد تغییرات داده ها را توجیه کردند. همچنین بر اساس این نمودارها، در هر دو شرایط رطوبتی، صفات کارایی تعرق، عملکرد دانه، طول ریشه و وزن خشک ریشه، همبستگی مثبت و بالایی با هم داشتند. توده تیرانچی و شیراز، بهترین توده ها در هر دو شرایط رطوبتی از نظر اکثر صفات، به ویژه عملکرد دانه، بودند.