توان پالایش سرب دو گونه خردل اتیوپی (Brassica carinata) و هندی (Brassica juncea)

خردل اتیوپی و هندی متعلق به خانواده شب بو بوده و محصول روغنی مهم می باشند، خردل اتیوپی گیاهی با سیستم ریشه ای عمیق، مقاوم به خشکی و گرما بوده و خردل هندی یک گیاه امیدبخش برای گیاه پالایی فلز می باشد. براین اساس توان جذب، تحمل و پالایش سرب توسط این دو گونه رشد یافته در خاک آلوده مورد مطالعه قرار گرفت. گیاهان در گلخانه در خاک های آلوده شده با غلظت های 15، 300 و 600 میلی گرم بر کیلوگرم سرب رشد یافتند و پس از 7 هفته، جهت سنجش برخی پارامترها از جمله طول، وزن خشک، سطح برگ ویژه، رنگیزه های فتوسنتزی و غلظت سرب برداشت شدند. هر دو گونه شاخص تحمل تنش بالایی را نسبت به سرب نشان دادند. همچنین تیمارهای سرب در طول، وزن خشک ریشه و بخش هوایی و سطح برگ ویژه هیچ یک از دو گیاه خردل اثر معنی داری نداشت. اگر چه رنگیزه های فتوسنتزی در گیاه خردل اتیوپی تحت تاثیر تیمارهای سرب قرار نگرفتند، میزان کلروفیل ها و کاروتنوئیدها در خردل هندی تحت تیمار 600 میلی گرم بر کیلوگرم سرب کاهش یافت. با افزایش سطح آلودگی سرب در خاک، غلظت سرب ریشه هر دو گیاه به طور معنی داری افزایش یافت، به طوری که نسبت غلظت سرب ریشه به خاک (فاکتور تغلیظ زیستی) زیاد شد. غلظت سرب بخش هوایی در خردل اتیوپی تحت تیمار 600 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت معنی داری افزایش یافت که به ترتیب در شاهد و تیمار 600 سرب این میزان 7 و 30 میلی گرم بر کیلوگرم بود، هرچند در سایر تیمارها تغییر معنی داری نداشت. فاکتور انتقال سرب به بخش هوایی در هر دو گیاه کم بود. بنابراین هر دو گیاه خردل اتیوپی و هندی با توجه به زیست توده ، شاخص تحمل تنش، غلظت سرب ریشه زیاد و در نتیجه فاکتور تغلیظ زیستی بالا، می توانند جهت تثبیت سرب خاک های آلوده و پاکسازی این خاک ها در مناطق شهری و صنعتی مفید باشند.