ارزیابی اثرات ضد باکتریایی عصاره گیاه پنیرک بر استرپتوکوکوس موتانس و مقایسه آن با اثر کلروهگزیدین

شناخت بهترین گونه از گیاهان دارویی و استخراج ماده موثر، می تواند در پیشگیری از بیمارهای دهان و دندان موثر واقع شود. پنیرک Malva sylvestris L. از جمله این گیاهان می باشد. آنتوسیانین و دیگر ترکیبات گیاه پنیرک دارای خواص ضدباکتریایی هستند. هدف این مطالعه بررسی آزمایشگاهی اثر آنتی باکتریال عصاره گیاه پنیرک بر استرپتوکوکوس موتانس و مقایسه آن با اثر کلروهگزیدین 0/12% بود. این مطالعه تجربی از بهمن 1394 تا مهر 1395 در بخش میکروبیولوژی دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام پذیرفت. عصاره متانولی- آبی از گیاه پنیرک به روش عصاره گیری گرم به دست آمد. پلی فنول ترپنویید، ساپونین، انتوسیانین ها و ترکیبات مهم دیگر با روش کروماتوگرافی لایه نازک استخراج گردید. اثر حساسیت ضد میکروبی گیاه پنیرک در رشد استرپتوکوکس موتانس، مورد ارزیابی قرار گرفت. عصاره در غلظت های مختلف (mg/ml 16-8-4-2) اثرات پیشگیری کننده ای بر باکتری ها داشتند و با کلروهگزیدین تجویز شده رایج در دندانپزشکی مقایسه شدند. هاله عدم رشد در مقابل استرپتوکوکس موتانس با میانگین mm 1/66 نشان داد، حداقل غلظت جلوگیری کننده در مقابل استرپتوکوکس موتانس برابر با mg/ml 2 بود. وجود پلی فنل های تروپنوییدها ساپونین به وسیله کروماتوگرافی لایه نازک با عملکرد بالا (HPTLC) مشخص گردید. این خاصیت از وجود ترکیبات پلی فنلی گیاه که با آنالیز انگشت نگاری شناسایی گردید، در مقایسه با کلروهگزیدین به عنوان گلد استاندارد از حساسیت کمتری برخوردار بود. نتایج این مطالعه در شرایط آزمایشگاهی نشان داد، عصاره آبی- متانولی گیاه پنیرک فعالیت ضد میکروبی موثر بر روی باکتری استرپتوکوکوس موتانس دارد.