سازوکارهای تحقق منفعت عمومی در طرح های موفق توسعه شهری با تاکید بر نظریه های شهرسازی نیمه دوم سده بیستم

شاید بتوان نطفه آنچه امروز با اصطلاح برنامهریزی شهری شناخته می شود را در زمانی جستجو کرد که رشد شهرها و مسائل و مشکلات شهری به حدی رسیده بود که منافع عمومی به خطر افتاده و توزیع منابع به صورت ناعادلانهای درآمده بود. این اوضاع خود دلیلی برای مداخله شهرسازان در شهرها شد تا با مداخله خود در مسائل شهر، وضع نابسامان آن را سامان دهند و دیالکتیک نیازها و منابع را به تعادلی نسبی برسانند. مسئله منفعت عمومی ترجیعبندی است که مباحث برنامهریزی را به یکدیگر متصل میکند، از همین رو، زمینهای است که نیازمند بررسی و تعمق بیشتری است.
در این پژوهش تلاش شده است که سازوکار تحقق منفعت عمومی تبیین گردد. در این پژوهش از رویکرد کیفی و به منظور جمعآوری داده ها و اطلاعات از شیوه های اسنادی و کتابخانه ای استفاده شده است. نمونه های طرح تجدید حیات شهر مدلین واقع در کشور کلمبیا، طرح بازآفرینی محله ریجنت پارک واقع در شهر تورنتو کانادا، طرح چشم انداز زودس واقع در شهر آمستردام، و برنامه توسعه راهبردی شهر سیدنی که به پشتوانه منابع بین المللی، موفقیت این طرحها اثبات شده است بررسی و تحلیل شده اند. نتیجه این پژوهش، که با ترکیب نظریه های شهرسازی و تحلیل محتوای طرحهای موفق توسعه شهری حاصل شده، دیاگرام سازوکار تحقق منفعت عمومی در نمایی فرایندگونه است. معیارهای اصلی این دیاگرام توزیع عادلانه منابع، توجه به مسائل زیستمحیطی، توجه به همه اقشار جامعه، مسکن، اشتغال، هدفگذاری و منفعتیابی، شبکه قدرت، برقراری ارتباطات و تعاملات اجتماعی، انگیزش کنش اجتماعی، آگاهی، و تعهدات اخلاقی و هنجارها و ارزشها هستند که در شبکهای از روابط مصور شده اند تا برنامهریزان و فرایند برنامهریزی شهری را در مسیر تحقق منفعت عمومی یاری دهند.