چالش های پیش روی تحقیقات مقدماتی دادستان در تقابل با گسترش الزامات دادرسی عادلانه دیوان کیفری بین المللی

تضمین دادرسی عادلانه از ابعاد عملکرد دیوان کیفری بین المللی است. رویکرد دیوان کیفری بین المللی در رعایت الزامات دادرسی عادلانه شامل تحقیقات مقدماتی نیز هست لیکن تحقیقات مقدماتی با چالش هایی مواجه است که کارکرد بایسته های دادرسی عادلانه را نمی پذیرد. بااین وجود چارچوب سنتی دادرسی عادلانه در عرصه تحقیقات مقدماتی و محاکمات بین المللی در دیوان کیفری بین المللی افزایش یافته است. لزوم افشای دلایل تبرئه کننده به متهم نیز در این حیطه قرار گرفته است. روش تحقیق: پژوهش حاضر از نظر نوع و هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی است. اطلاعات از طریق بررسی اسنادی و فیش برداری و عمدتا متکی به اساسنامه، قوانین و رویه قضایی دیوان کیفری بین المللی جمع آوری، تحلیل و نقد شده اند. یافته ها و افشای دلایل تبرئه کننده از اختیارات طرفین دعوا است لیکن افشای این دلایل پس از تحقیقات مقدماتی به متهم از الزامات قانونی دادستان است. دادستان دیوان کیفری بین المللی مکلف به جمع آوری توامان دلایل له و علیه متهم است. دادستان کیفری درعین حال که طرح دلایل علیه متهم را برای اثبات جرم در دادرسی دنبال می کند، باید دلایل تبرئه کننده را پس از تحقیقات مقدماتی در اختیار متهم نیز قرار دهد تا او به استناد آن ها برای دفاع و نفی اتهامات از خود آماده شود. بهره برداری متهم از این دلایل جلوه ای از مصادیق دادرسی عادلانه است حتی اگر محاکمه متهم درنتیجه تحقیقات مقدماتی و جمع آوری دلایل به نفع وی منتفی شود.