استخراج، خالص سازی و بهینه سازی صمغ دانه بارهنگ با پیش تیمار فراصوت

صمغ ها پلی ساکارید هایی هستند که بیشتر از منابع گیاهی و میکروبی استحصال می شوند و کاربرد وسیعی در صنایع غذایی و دارویی به عنوان قوام دهنده، ژل دهنده، پایدار کننده و امولسیفایر دارند. دانه بارهنگ با نام علمی Plantago major L. از خانواده Plantaginaceae می باشد. در این مطالعه از روش سطح پاسخ (RSM) و طرح آزمایشی Box-Behnken برای بهینه سازی استخراج صمغ دانه بارهنگ با پیش تیمار فراصوت استفاده شد. بهینه سازی استخراج صمغ شامل 2 مرحله اساسی بود: مرحله فراصوت با متغیر های توان (200 تا 400 وات) ، دما (25 تا 40 درجه سانتی گراد) و زمان (15 تا 30 دقیقه) و مرحله استخراج با متغیر های نسبت دانه به آب مقطر (1 به 10 تا 1 به 20) ، دما (55 تا 75 درجه سانتی گراد) و زمان (20 تا 40 دقیقه). نتایج حاصل از بهینه سازی نشان داد که توان 400 وات، دمای 35 درجه سانتی گراد و زمان 30 دقیقه، نسبت دانه به آب مقطر 1 به 20، دمای استخراج 75 درجه سانتی گراد و زمان 40 دقیقه به عنوان حالت های بهینه برای استخراج این صمغ با پیش تیمار فراصوت بودند. بعد از استخراج، خالص سازی و بهینه سازی صمغ دانه بارهنگ، مقادیر رطوبت، خاکستر، پروتئین و کربوهیدرات آن اندازه گیری شد که براساس نتایج حاصل شده مقادیر، رطوبت 20/6% ، خاکستر 23/3% ، پروتئین 03/2% و کربوهیدرات 47/88% به دست آمد. آنالیز مونوساکارید های صمغ دانه بارهنگ با دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا (HPLC) نشان داد که مونوساکارید های غالب در این صمغ، آرابینوز با 72/56 % و رامنوز با 84/21 % می باشد.