پایش تغییرات مولفه های فضایی-راهبردی زیستگاه ها براساس رهیافت اکولوژی سیمای سرزمین (مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده لیسار)

طبق مدل لکه-کریدور-ماتریس، سیمای سرزمین دارای اجزای بی بدیلی می باشد که با حفظ آن ها پیوستگی و انسجام سیمای سرزمین علی رغم برخی تغییرات حفظ خواهد شد. براساس این مدل، لکه های زیستگاهی، ماتریس و نفوذپذیری آن برای برقراری ارتباط بین لکه ها، از اجزای استراتژیک زیستگاهی می باشند که اگر حفظ شوند، پایداری زمانی زیستگاه تامین خواهد شد. هدف از این تحقیق استفاده از رویکرد اکولوژی سیمای سرزمین در پایش تغییرات مولفه های فضایی-راهبردی مناطق حفاظت شده بوده وبدین منظور منطقه حفاظت شده لیسار و گونه مرال (Cervus elaphus maral) انتخاب شده است. در این تحقیق لایه تناسب زیستگاهی به عنوان شالوده تعریف لکه های زیستگاهی درنظر گرفته شد. هم چنین لایه مقاومت زیستگاهی زیربنای تحلیل وضعیت نفوذپذیری سیمای سرزمین و ترسیم شبکه ارتباط عملکردی بین لکه های زیستگاهی قرار گرفت. با ترکیب لایه های تناسب زیستگاهی، مقاومت زیستگاهی و ارتباط عملکردی، وضعیت عناصر استراتژیک سیمای سرزمین، یعنی لکه های زیستگاهی، نفوذپذیری ماتریس و ارتباط عملکردی و هم چنین پیامدهای مرتبط با تغییرات این عناصر، یعنی تباهی و ازهم گسیختگی زیستگاهی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج بیانگر آن هستند که کاهش 36 درصدی سطح تناسب زیستگاهی با امتیاز مساوی یا بالاتر از 50 و کاهش40-30درصدی نفوذپذیری سیمای سرزمین باعث کاهش محدوده زیستگاهی به میزان 35 درصد شده است. تحقیق حاضر ضمن تایید این موضوع که با سنجش مقاومت پوشش زمینی می توان پتانسیل نفوذپذیری سیمای سرزمین را کمی نمود، با ارایه شاخص مقایسه نفوذپذیری سیمای سرزمین، وضعیت نفوذپذیری سیمای سرزمین منطقه حفاظت شده لیسارو زیستگاه مرال را در مقاطع زمانی 2015-1990 مورد مقایسه قرار داده است.