القای آسیب ژنتیکی در ماسل آب شیرین Anodonta cygnea تحت مواجهه با نانو اکسید روی

با توجه به کاربردهای زیستی گسترده نانوذرات روی طی سال های اخیر، نگرانی های جدی در خصوص اثرات این مواد بر سلامت محیط زیست ایجاد گشته است. در پژوهش حاضر، به ارزیابی پتانسیل ژنوتوکسیک نانوذرات اکسید روی در ماسل Anodonta cygneaبه عنوان گونه ای با اهمیت اکولوژیکی بالا پرداخته شد. بدین منظور، ماسل ها به مدت 14 روز در معرض غلظت های 0 (شاهد) ، 2/5، 25 و 50 میلی گرم بر لیتر نانو اکسید روی قرار گرفتند. جهت ارزیابی آسیب DNA از طریق الکتروفورز ژل سلول منفرد، از بافت های آبشش و هپاتوپانکراس طی روزهای 7 و 14 مواجهه نمونه برداری به عمل آمد. هم چنین آزمون ریزهسته ها با استفاده از بافت آبشش ماسل ها طی روزهای 7 و 14 انجام و فراوانی ریزهسته ها تعیین گردید. با توجه به نتایج، مواجهه با نانوذرات اکسید روی منجر به القای بروز ریزهسته ها و آسیب DNA در A. cygneaگردید به نحوی که فراوانی ریزهسته ها و مقادیر پارامترهای طول، مومنتوم و درصد DNA دنباله و هم چنین شاخص آسیب ژنتیکی در تمامی تیمارهای مواجهه یافته با نانوذرات اکسید روی در مقایسه با گروه شاهد افزایش یافت. هم چنین با افزایش غلظت و زمان مواجهه با نانوذرات اکسید روی، روند افزایشی در میزان آسیب وارد شده مشاهده شد. در مقایسه بین بافت های مورد بررسی نیز، بافت هپاتوپانکراس حساسیت بالاتری نسبت به سمیت ژنتیکی نانو اکسید روی نشان داد. با توجه به نتایج حاصل از پژوهش حاضر می توان بیان داشت که نانو اکسید روی دارای اثرات ژنوتوکسیک بالقوه بر ماسل A. cygnea می باشد.